Znaki nawigacyjne na podejściu do małych portów usytuowanych w Roztoce Odrzańskiej

autor: Ziemowit Sokołowski

Roztoka Odrzańska jest akwenem morskich wód wewnętrznych o powierzchni 27 km². Stanowi ona obszar przejściowy pomiędzy Zalewem Szczecińskim (na północy) oraz Domiążą (ujściowy odcinek Odry) na południu. Przez Roztokę Odrzańską przechodzi fragment drogi wodnej Bałtyk – Szczecin. Na tym akwenie, usytuowane są dwa małe porty tj Trzebież – po stronie zachodniej oraz Stepnica – po stronie wschodniej. Od głównego toru wodnego Świnoujście – Szczecin oddzielają się podejściowe tory wodne, prowadzące do Trzebieży i Stepnicy.

Port Stepnica

Położenie geograficzne 53º38,9’N 14º37,2’E.

Port usytuowany jest na wschodnim brzegu Zatoki Stepnickiej będącej częścią Roztoki Odrzańskiej. W obszarze portu znajdują się 2 baseny „Kolejowy i Rybacki”- odległe od siebie ok 130 m. Na południe od toru podejściowego do Basenu Kolejowego znajduje się Zatoka Wódzka. W stosunku do głównej drogi wodnej Bałtyk – Szczecin port oddalony jest o 1,9 M (3,5 km).
Podejście północne prowadzące od pławy „ST” zlokalizowanej przy torze wodnym Świnoujście – Szczecin do pary pław „ST-1 i ST-2”. Kierunek tego toru wodnego wyznacza nabieżnik świetlny „Stepnica – Port” (067,6º) Długość tego toru wodnego wynosi 1120 m, szerokość w dnie 35 m, głębokość minimalna 3,0 m. Nabieżnik Stepnica-Port stanowi zespół 2 białych, kratownicowych staw wyznaczających kierunek 067,6º. Światło dolne usytuowane jest na poziomie 11 m npm, górne 19,5 m npm. Charakterystyka świecenia (1)+3 s.
Podejście południowe prowadzi od stawy „24” znajdującej się na Zakręcie Mańkowskim. Pomiędzy tą stawą a parą pław „ST-1 i ST-2” szerokość toru wynosi około 100 m, jego kierunek 006º a głębokość 4,0-4,5 m. Od tych pław, należy wejść w oś nabieżnika „Stepnica – Port”. W odległości 140 m od głowic falochronów znajduje się obrotnica o średnicy 130 m i głębokościach 3,5-4,0 m. W pogłębionym kanale od obrotnicy do basenu o szerokości 30 m, głębokości wynoszą 4,0-4,5 m.
Poza granicą portu (w odległości ok. 500 m w kier. NW) znajduje się Kanał Młyński (Krampa) zbudowany w XIX w. Położenie 53º39,1’N 14º36,6’E. Jedynie ujściowy fragment kanału przy Zatoce Stepnickiej znajduje się w akwenie morskich wód wewnętrznych. Zasadniczą część kanału stanowią wody śródlądowe. Kanał ma długość 780 m, szerokość 12-20 m, przeciętna głębokość wynosi 2 m. W przeszłości ten akwen spełniał rolę portu dla Stepnicy i pobliskich obszarów. Dokonywano tam przeładunków płodów rolnych i innych towarów. Od ok. 10 lat kanał służy jako miejsce postojowe dla małych jachtów. Na lewym brzegu, przy 350 m długości nabrzeżu drewnianym, znajduje się LOK Klub Żeglarski i Motorowodny. Przystań jest ogólnie dostępna, wyposażona w media, wc, oświetlenie i urządzenia cumownicze. Na prawym brzegu w odległości 280 m od wejścia do kanału, jest 35 metrowej długości umocnienie brzegowe dostosowane do postoju niewielkich jachtów. Ten odcinek linii cumowniczej (należący do gminy), wyposażony jest w punkty poboru energii elektrycznej.
Zgodnie z Zarządzeniem Nr 3 Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie, w skład infrastruktury zapewniającej dostęp do portu w Stepnicy wchodzą następujące tory wodne, obiekty, urządzenia i instalacje:

I. tory wodne:

a) tor podejściowy od toru wodnego Świnoujście -Szczecin od pławy „ST” do pary pław „ST-1 i ST-2”
o długości 1,12 km, szerokości w dnie 35 m i głębokości 3m,
b) tor podejściowy od „stawy 24” do głowic falochronów Basenu Kolejowego przez parę pław „ST-1 i ST-2”
o długości 4,27 km, szerokości w dnie 35 m i głębokości 4 m,
c) obrotnica o średnicy 130 m i głębokości 4 m,
d) tor wodny do Basenu Rybackiego o długości 120 m, szerokości w dnie 30 m i głębokości 2 m.

II. stałe i pływające znaki nawigacyjne:

a) nabieżnik Stepnica – 2 światła,
b) pławy świetlne i nieświecące -9 sztuk.

Oprócz wymienionych powyżej elementów infrastruktury zapewniających bezpieczeństwo żeglugi, w porcie są zainstalowane 3 światła nawigacyjne na głowicach falochronów. Dwa z tych świateł usytuowane są w Basenie Kolejowym, jedno w Basenie Rybackim. Stanowią one wyposażenie portu.

 

Port Trzebież

Położenie geograficzne: 53º39,7’N 14º31’E

Port zbudowany został na zachodnim brzegu Roztoki Odrzańskiej, w miejscu jej połączenia z Zalewem Szczecińskim. Baseny portowe osłonięte są od strony NE zadrzewionym Falochronem Wyspowym (Wyspą Falochronową) o długości ok 600 i szerokości ok 140 m. Po jego zewnętrznej stronie rozpościera się Mielizna Kopanicka, sięgająca do toru wodnego Świnoujście – Szczecin. Po stronie wewnętrznej usytuowane są dalby cumownicze.
Podejście do portu od strony północnej, rozpoczyna się przy Bramie Torowej nr 3. Od pławy świetlnej TN-A aż do wejścia do portu – prowadzi nabieżnik świetlny TRZEBIEŻ N (krk 150,2º). Stawy nabieżnika mają kratownicową konstrukcję. Są koloru białego z czerwonym prostokątem w części górnej. Światło stawy dolnej ma wzniesienie 11 m npm, stawy górnej 21,7 m. Charakterystyka świecenia (1)+3 s. Zasięg 7 M (13 km).
Podejście południowe rozpoczyna się przy pławie „nr 15” toru wodnego Świnoujście – Szczecin. Od pary pław „TS-1 i TS-2” oś toru wodnego wyznacza nabieżnik świetlny TRZEBIEŻ S (krk 301,2º). Nabieżnik stanowią 2 białe kratownicowe stawy, z których dolna ma znak szczytowy w postaci czerwonego rombu a górna w formie czerwonego trójkąta. Wzniesienie światła stawy dolnej wynosi 11,2 m npm, stawy górnej 16,2 m npm. Charakterystyka świecenia (1)+3 s. a jego zasięg 4 M (7,4 km). Przy bardzo silnych wiatrach z kierunku północnego, należy korzystać z podejścia południowego.
Port w Trzebieży składa się z 3 wyodrębnionych stref eksploatacyjnych. Pierwszą stanowi Basen Południowy połączony z 3 mniejszymi basenami. Jest to strefa obsługi rybołówstwa. W tej strefie cumuje statek ratowniczy SAR. Usytuowana jest tu również stacja paliwowa (poza obecną granicą portu) oraz ogólnie dostępny slip.
W drugiej strefie (ogólno portowej) znajdują się: Nabrzeże Tranzytowe, Nabrzeże Przeładunkowe (PRC i P), Nabrzeże SUM oraz wyłączone z eksploatacji Nabrzeże Południowe. Nabrzeże Tranzytowe użytkowane jest przez pasażerskie i towarowe jednostki pływające. Przy Nabrzeżu PRC cumują różne jednostki techniczne.
Trzecią strefą jest Basen Północny – użytkowany przez Centralny Ośrodek Żeglarski. Basen jest przedzielony betonowym pirsem na części A i B. W części A mogą cumować jachty do 18 m długości i o zanurzeniu do 3 m. W części B jachty o długości do 12 m i zanurzeniu do 1,5 m. W ośrodku żeglarskim jachty mogą korzystać z pełnego serwisu usługowego. Przybywające do Trzebieży jachty, w miarę wolnych miejsc –chętnie cumują również w strefie ogólno – portowej. Można tu korzystać z energii elektrycznej, pobrać wodę pitną, zdać śmieci i wody zaolejone, na miejscu znajdują się również sanitariaty. Pojedyncze jachty cumują również w strefie rybackiej.

Zgodnie z Zarządzeniem Nr 3 Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie, w skład infrastruktury zapewniającej dostęp do portu w Trzebieży wchodzą między innymi:

I. tory wodne (połączone z głównym torem Świnoujście – Szczecin) wraz ze związanymi z ich funkcjono-
waniem obiektami , urządzeniami i instalacjami;

a) tor podejściowy północny o długości 2,4 km, szerokości w dnie 40 m i głębokości 4,0 m.
b) tor podejściowy południowy o długości 2,25 km, szerokości w dnie 40 m i głębokości 4,5 m.

II. Stałe i pływające znaki nawigacyjne:

a) podejście północne; 1 pława świetlna, 4 pławy nieświecące, nabieżnik świetlny Trzebież N (2 stawy).
b) podejście południowe: 2 pławy nieświecące, nabieżnik świetlny Trzebież S (2 stawy).
c) port: światła wejściowe na podejściu północnym i południowym (po 2 stawy).