Ziemowit Sokołowski
„Odwrócona Latarnia Morska”.
Rathlin West Lighthouse.
55º18′ N, 6º12’W.
Północna Irlandia.
Jest to szczególna latarnia, usytuowana na niewielkiej wysepce (o tej samej nazwie) w obszarze Północnej Irlandii, będącą częścią Wielkiej Brytanii. Sama wysepka jest niewielka (ok 14,4 km²), o ludności nieco ponad 100 stałych mieszkańców. Na szczególną uwagę zasługują urokliwe kilkudziesięciometrowe klify. Tradycyjnymi zajęciami ludności są rybołówstwo, rolnictwo, szkutnictwo – oraz turystyka w ostatnich czasach. Już w 795 r. znajdujący się tam chrześcijański klasztor, stał się pierwszym celem ataku Wikingów, na ziemie irlandzkie. Biedni, lecz pracowici mnisi realizujący w praktyce szczytną zasadę „ ora et labora” (módl się i pracuj) zostali zaatakowani przez pogańskich piratów. Na tej samej wysepce znalazł schronienie w jaskini, po porażce z Anglikami w 1306 r., król Szkocji Robert I Bruce. Również tam sławny wynalazca w dziedzinie łączności radiowej G. Marconi w 1898 r, zrealizował część swoich eksperymentów.
Już sam kształt wyspy jest bardzo oryginalny, przypomina bowiem odwróconą literę „L”. Niezawodne połączenie promowe miejscowej przystani zresztą świata, odbywa się za pośrednictwem irlandzkiego portu Ballycastle. Najbliższym morskim akwenem jest Kanał Północny (North Channel), pomiędzy Morzem Irlandzkim a Atlantykiem. Ten akwen łączący Irlandię, Szkocję i Anglię, zasłużył w przeszłości na złą sławę siedliska piratów atakujących statki handlowe. We współczesnych czasach nie jest już aż tak niebezpiecznie. Zwolennicy doznań religijnych mogą doznać oczekiwanych przeżyć w 2 niewielkich kościołach; protestanckim i katolickim. Ci sami, oraz neutralni światopoglądowo turyści, mogą znaleźć dodatkową pociechę w jedynym tutejszym pubie, z imponującym wyborem trunków oraz muzyki celtyckiej. Na miejscu nie brakuje również wygodnych hoteli.
Do niewątpliwych, miejscowych atrakcji turystycznych zaliczają się wciąż aktywne na tej wyspie 3 latarnie morskie oraz obiekty Królewskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków.. Te ostatnie związane są bezpośrednią lokalizacją z prezentowaną latarnią morską. Prowadzona jest tam działalność badawcza oraz dydaktyczna. Okazały kilkukondygnacyjny budynek w ścisłym zapleczu latarni, wraz z pieszymi ciągami komunikacyjnymi oraz obszernymi tarasami widokowymi, są siedzibą West Light Seabird Centre. Najlepszy sezon zwiedzania Rathlin trwa od początku kwietnia do połowy września.
Ta latarnia sama w sobie, jest interesującym obiektem w dziedzinie morskiego budownictwa hydrotechnicznego. Przede wszystkim nie posiada wieży. Laternę zawierająca światło nawigacyjne i instalacje z nim połączone, posadowiono na platformie umocowanej na skale. Została zbudowana na zboczu niemal pionowego klifu skalnego, na podobieństwo jaskółczego gniazda. Wysokość budynku za latarnią nad poziom terenu (w postaci sztucznej półki) wynosi ok 18 m. Jednak wzniesienie światła nawigacyjnego jest o 62 m ponad średnio wysoki poziom morza na tym akwenie. Wynikało to z obserwowanego od lat pułapu mgieł na Kanale Północnym. Powyżej tego światła znajdował się 2 kondygnacyjny budynek latarników. Zatem latarnicy obsługujący światło nawigacyjne, (w odróżnieniu od latarników tradycyjnych latarń), musieli udawać się w dół -a nie w górę do źródła światła.
Rathlin West Lighthouse zbudowana w latach 1914-1916, została uznana za „oficjalnie aktywną” dopiero w 1919 r. Operatorem jest instytucja o nazwie Commissioners of Irish Lights. Została zautomatyzowana w 1995 r. Emituje sektorowe -błyskowe światło czerwone, 1 błysk co 5 sekund. Sektor światła 015°-225°. Zasięg widzialności w przeciętnych warunkach przejrzystości powietrza wynosi 22 mile morskie (40,7 km). Renowację latarni wraz z przyległym budynkiem przeprowadzono w w 2014 r. Latarnię oraz budynek na jej zapleczu, pomalowano na biało dla lepszego skontrastowania z ciemną ścianą klifu.
O ile Rathlin West Lighthouse nie posiada wieży, tylko samą laternę – to w odniesieniu do Rue Point Lighthouse znajdującej się na tej samej wyspie, jest akurat odwrotnie. Zbudowana w 1921 r w południowej części wyspy 11 m. ośmiokątna wieża nie posiada laterny. Światło o wzniesieniu 16 m nad poziom średnio wysokiego morza, emitowane jest z krótkiego masztu zamontowanego na płaskim szczycie wieży. Ta latarnia emituje 2 białe błyski w okresie 5 sekund.
Za to trzeciej z latarń morskich na tej wyspie o nazwie Rathlin East Hight Lighthouse, niczego nie brakuje. Posiada zarówno wieżę jak i laternę. Również zagospodarowanie terenu wokół latarni jest imponujące. Nic dziwnego, przecież głównym projektantem był sam George Halpin, sławny budowniczy latarń morskich. Latarnia została uaktywniona w 1856 r. Mało tego, w latach 1856-1894 z dodatkowej laterny posadowionej na gruncie przy wieży, emitowane było stałe światło białe. Ta nieczynna laterna ma 8 m wysokości i nadal pozostaje w tym samym miejscu jako pamiątka z dawnych czasów. Wieża górnego światła została zbudowana z kamienia. Ma 26,8 m wysokości nad poziom terenu. Elektryfikacja nastąpiła w 1981 r. Automatyzacja w 1995 r. Wzniesienie światła 74 m nad średnio wysoki poziom morza. Światło białe błyskowe. Charakterystyka; 4 błyski/20 sekund. Zasięg 26 mil morskich. Świecenie w sektorze 110°-006°. W latarni od 2003r. znajduje się stacja bazowa AIS.
Jednak zasadniczym tematem pozostaje tu Rathlin West Lighthouse. Miejscowi niekiedy żartują, że jest to latarnia „odwrócona do góry nogami”. Powodem jest specyficzne umieszczenie laterny poniżej przyległego budynku. Warto może przypomnieć, że z analogiczną sytuacją mamy do czynienia we wcześniej opisanej włoskiej latarni morskiej o nazwie Faro di Capo d’Orso, również usytuowanej na stromym klifie -poniżej domu latarników. Ta latarnia (zbudowana w 1882 r.) istnieje przy zachodnim wejściu do Zatoki Salerno nad Morzem Tyrreńskim. Warunki gruntowe rzutujące na sposób wykonania tak odległych od siebie latarń morskich, były podobne. Wzniesienia ich świateł nawigacyjnych są również zbliżone. Obydwie latarnie nie posiadają wież charakterystycznych, dla tego rodzaju budowli morskich. Dopóki obsługiwali je latarnicy, nie musieli fatygować się po schodach prowadzących w górę do laterny, jak w klasycznych latarniach morskich. Wręcz przeciwnie. Nadto włoscy latarnicy mogli się cieszyć znacznie przyjemniejszym śródziemnomorskim klimatem, niż ich odpowiednicy z Północnej Irlandii.
Natomiast osoby, które cenią sobie szybkie zmiany pogody typu ”wszystkie pory roku w ciągu jednego dnia” -powinny koniecznie udać się do Północnej Irlandii lub Północnej Szkocji. Tam będą w pełni usatysfakcjonowani. Przy tej okazji będzie to dobry pretekst, do zwiedzenia różnorodnych, latarń morskich -jakie się tam znajdują.