„Mniej znane oblicze” Radiolatarni Morskiej w Świnoujściu

 autor: Ziemowit Sokołowski

Pełny opis latarni morskiej wraz z galerią zdjęć, znajduje się w linku latarnie morskie > polskie wybrzeże > Świnoujście oraz w linku zarys historii i techniki. Do zwiedzania udostępniona jest aktualnie wieża latarni i usytuowana na zewnątrz (od frontu) oraz w północnym skrzydle budynku „Ekspozycja Morska”. W niniejszym opisie, chciałbym głównie zwrócić uwagę na te części budynku latarni i jej otoczenia, które obecnie z różnych względów – nie mogą być udostępnione do zwiedzania.

Zasadnicza część obiektu budowlanego znanego powszechnie jako Radiolatarnia Morska Świnoujście składa się z wieży, na której umieszczone jest światło nawigacyjne – oraz dwuskrzydłowego budynku otaczającego wieżę. Główne wejście (udostępnione dla zwiedzających) do latarni pokazane jest na zdjęciach o nr 1 i 2.

Funkcjonalnie z radiolatarnią związany jest uwidoczniony na zdjęciu  nr 4, niewielki lecz stylowy budynek. Pełnią tu służbę latarnicy. Znajdują się tam również  podstawowe urządzenia techniczne, związane z pracą radiolatarni. Fragmenty wnętrza tego budynku, przedstawione są na fotografiach o nr 5 i 6.

Po przeciwnej stronie głównego budynku (poza obszarem zwiedzania) znajduje się brukowany dziedziniec, ogrodzony żelaznym płotem (zdjęcia 3 i 7).

Z dziedzińca prowadzą do budynku 2 ciągi schodów i 2 wejścia gospodarcze – osobne dla każdego ze skrzydeł budynku. Ten fragment budynku, pokazany jest na zdjęciu nr 3. Osobliwością dziedzińca na wysokości trzonu wieży jest to, że został tam ułożony z kamiennych płyt (w skali 1:1) kształt przyziemnej części przekroju trzonu latarni. Na zdjęciu nr 7, wewnątrz zarysu trzonu znajduje się 11 osób. Można stwierdzić bez wątpliwości, że bez nadmiernego tłoku zmieściło by się ich tam przynajmniej dwa razy więcej. Imponująca jest również grubość zaznaczonych murów. Nawiasem mówiąc, widniejące na zdjęciu osoby – to grupa członków naszego Stowarzyszenia ze Szczecina i Świnoujścia, która poświęciła sobotę i niedzielę na porządkowanie i konserwację zbiorów „Ekspozycji Morskiej”.
Pewnego rodzaju ciekawostką natury budowlanej, jest pokazany na zdjęciu nr 8 fragment więźby dachowej oraz elementy sklepienia jednej z piwnic (zdjęcia nr 9 i 10).

Budynek latarni morskiej w Świnoujściu zawiera znacznie więcej interesujących elementów. Tutaj pokazano zaledwie niektóre z nich. Jeżeli kiedyś powieją pomyślniejsze „wiatry finansowe”, to będzie można  (mam taką nadzieję) wyeksponować cały budynek z zachowaniem podstawowej jego funkcji – jako ważnego znaku nawigacyjnego.
    Radiolatarnia Morska Świnoujście emituje światło w 2 barwach oraz sygnały radiowe umożliwiające określenie pozycji statków na morzu. Według legendy, ta latarnia ma jeszcze jedną właściwość z dziedziny „białej magii”. Otóż jej fundamenty mają bezpośredni kontakt z wodami morskimi a te poprzez inne morza i oceany oraz wpadające do nich rzeki – z całą Kulą Ziemską. Dzięki temu, można przesyłać nasze myśli i uczucia dla bliskiej naszemu sercu osoby – gdziekolwiek ona się znajduje. Wystarczy oprzeć dłonie i czoło na murze latarni, zamknąć oczy i skupić się myślami na tej osobie. Następnie, należy położyć prawą dłoń w miejsce – gdzie bije nasze serce. To wszystko. Nasza pozytywna energia dotrze tam gdzie dojść powinna. Tak mówi legenda!

Ekspozycja morska

W północnym skrzydle budynku radiolatarni na pierwszym piętrze, znajduje się ekspozycja morska poświęcona głównie nawigacji. Zgromadzone tam eksponaty, stanowią zbiór różnych instrumentów i pomocy nawigacyjnych oraz mechanizmów użytkowanych dawniej na różnych statkach. Obecnie, postęp techniczny na morzu sprawił, że nawigacja oparta jest w głównej mierze na elektronice. Tym niemniej uważam że warto zapoznać się z urządzeniami i mechanizmami, które powszechnie stanowiły narzędzia pracy nawigatorów. Niektóre z eksponatów ukazane są w poniższej galerii. Zapraszam do zwiedzania.

Maszt autodromiczny

Na skarpie naprzeciw wejścia do latarni morskiej, usytuowany jest wysoki maszt z zestawem tablic kierunkowych – ukazujących najkrótsze (autodromiczne) odległości w km do wybranych miejsc geograficznych oraz do wybraych miast. Punktem odniesienia jest świnoujska latarnia morska. Maszt zwieńczony jest symboliczną kulą ziemską oraz polską flagą. W linii N-S, tablice ukazują przybliżone odległości do obydwóch biegunów geograficznych. W linii W-E, odległości do atlantyckiego wybrzeża Ameryki Północnej oraz do Azji.
    Spośród miast, uwzględnione zostały m in Lwów i Wilno. Z tych regionów wywodziła się znaczna część ludności, zasiedlającej po ostatniej wojnie Pomorze Zachodnie.
    Maszt został ustawiony w 2007 r. z okazji 150 lecia działania latarni morskiej w Świnoujściu.