Amerykańskie latarniowce

Ziemowit Sokołowski

 

   Stany Zjednoczone mają bardzo długą i urozmaiconą morską linię brzegową. Są to głównie; wybrzeże atlantyckie oraz wybrzeże Oceanu Spokojnego. Ponadto, należącą do USA Alaskę otaczają morza: Beringa, Czukockie i Beauforta. Należy jeszcze do tego dodać północne wybrzeże Zatoki Meksykańskiej oraz brzegi archipelagów Hawajów i Wysp Aleuckich. Łączna długość „podstawowej” morskiej linii brzegowej Stanów Zjednoczonych wynosi ok. 12,4 tys. mil morskich (prawie 23 tys, km). Rzeczywista długość linii brzegowej USA, jest znacznie większa.

   Na tych wybrzeżach istnieje bogato rozwinięty system morskich znaków nawigacyjnych, w tym również latarń morskich. W miejscach, gdzie budowa latarń była niemożliwa lub nazbyt kosztowna a wymagało tego bezpieczeństwo żeglugi, wykorzystywano również latarniowce. W latach 1820-1952 zbudowano ich 179. Latarniowce zatrudnione były również w akwenach Wielkich Jezior Amerykańskich. Według danych Amerykańskiej Straży Przybrzeżnej (US. Coast Guard) ostatni latarniowiec zakończył swoją misję w 1983r. Około 12 z nich udostępnionych jest do zwiedzania jako statki muzealne. Według tych samych danych 10 latarniowców zatonęło skutkiem złej pogody, kolizji z innymi statkami oraz z innych przyczyn. Ponad 50 marynarzy latarniowców, straciło przy tym życie. Oprócz tego odnotowano ok. 150 innych kolizji, pomimo których latarniowce przetrwały. Były to niewielkie statki odznaczające się dużą „dzielnością morską”. Praca ich załóg okazała się znacznie trudniejsza i ryzykowna niż latarników zatrudnionych w „klasycznych” latarniach morskich. Należy Im się nasz, szczególny szacunek!

„Lightship Overfalls”. Atlantyk.

   Interesującym przykładem atlantyckiego amerykańskiego latarniowca udostępnionego do zwiedzania jest „Overfalls” (LV118/WAL539). Znajduje się on w miejscowości Lewes w Zatoce Delaware. Na załączonej galerii zdjęć widać latarniowiec w kilku ujęciach. Zdjęcia dostarczył p. Krzysztof Sokołowski. Zostały one wykonane w 2004r. podczas zwiedzania wschodniego wybrzeża USA. Dziękujemy. Obecnie ten latarniowiec jest znacznie lepiej wyeksponowany. Najlepiej sprawdzić to naocznie.

   Został zbudowany w 1938r za kwotę 223,9 tys dol. USA. W eksploatacji znajdował się prawie 32 lata. W latach 1938-1957 zakotwiczony był na morskiej stacji Cornfield Point, na wodach przylegających do stanu Connectitut. W latach 1958-1962 na stacji Cross Rip na wodach przylegających do stanu Massachusetts. Przez ostatnie 8 lat (1962-1970) zakotwiczony był na podejściu do Zatoki Delaware i portu w Filadelfii. Pozycja geograficzna 38°47,1’N 75°00,7’W, tj. na południe od Ławicy Overfalls a w odległości 6,5 km od najbliższego stałego lądu. Załoga w liczbie 14 osób zatrudniona była w systemie: 2 tygodnie pracy na 1 tydzień wolnego. W czasie silnego sztormu w 1970r latarniowiec został poważnie uszkodzony i wycofany z eksploatacji. Na jego miejscu wystawiono pławę świetlną. W 1972r Overfalls został ostatecznie zdymisjonowany. Obecnie można go zwiedzać.

   Kadłub statku ma 35m długości, 7,9m szerokości i 4m max zanurzenia. Wyporność eksploatacyjna wynosiła 422 tony. Ośmio -cylindrowy dieslowski silnik główny miał moc 400hp (ok 298kW) i startował przy użyciu sprężonego powietrza. Silnik uruchamiał stalową śrubę napędową o średnicy 2,18m. Max prędkość statku wynosiła 9 węzłów (16,7km/h). Główna kotwica (w kształcie odwróconego grzyba) ma masę 3,5 tony, natomiast kotwica pomocnicza waży 1,5 tony.

   Na głównym maszcie zamontowana jest podwójna laterna z galeryjką. Na wysokości 17,4m ponad linią wody umieszczone jest światło błyskowe o zasięgu 12M (22,2km) przy przejrzystym powietrzu. Natężenie światła 15 tys kandeli, natomiast moc żarówki wynosi 1kW.

   Oprócz światła latarniowiec wyposażony był w radiostację oraz radionamiernik odzewowy (transmitter) o zasięgu 25M (46,3km). Statki wyposażone w odpowiednie urządzenia radionawigacyjne mogły namierzać go z tej odległości. Radionamiernik zsynchronizowany był z podwójnym rogiem mgłowym, używanym wówczas, gdy widzialność na morzu wynosiła poniżej 2 mil morskich. Róg mgłowy emitował 3 sekundowy dźwięk co pół minuty i był słyszalny w promieniu 5 mil morskich. Ponadto od 1943r. latarniowiec wyposażony był w radar o zasięgu 15M (27,8km).

   Mimo skromnego wyglądu, na statku znajduje się wiele urządzeń i różnorodnych pomieszczeń. I tak: na pokładzie głównym (górnym) znajdują się; sterownia, radiokabina, pomieszczenie rogu mgłowego, komin, winda pokładowa, świetlik siłowni, nawiewniki, maszty i kotwica wraz z żurawikiem. Charakterystyczne jest to, że okna w sterowni są okrągłe (bulaje). Poniżej (2. pokład) usytuowane są: winda kotwiczna, messy i kabiny załogowe, kuchnia, sanitariaty, biuro pokładowe, górna część siłowni, magazynki podręczne. Na poziomie dolnego (3. pokładu) są umieszczone: komora łańcuchowa, ładownia, zbiorniki paliwa, wody pitnej i wody balastowej, magazynki, warsztat, główna i pomocnicza siłownia, tunel wału napędowego oraz kofferdam. Dziesięć zbiorników paliwa ma łączną pojemność 47,1 tys. litrów. Cztery zbiorniki na wodę pitną zawierają 24,7 tys litrów. Natomiast cztery zbiorniki na wodę balastową dysponują sumaryczną pojemnością 38 tys litrów.

   Zastosowanie bulajów w nadbudówce sterowni miało istotne znaczenie. Tego rodzaju okna mają największą odporność na uderzenia fal. Wynika to z ich konstrukcji, wielkości oraz kształtu. Bulaje mogą być ponadto wzmocnione metalowymi klapami. Niestety po ich zamknięciu, nic nie widać.

   Latarniowce musiały niezawodnie funkcjonować nawet w trudnych warunkach sztormowych. Sztormowały zawsze  na kotwicy. W razie potrzeby, uruchomienie silnika napędowego oraz odpowiednie działanie sterem wydatnie zmniejszało obciążenie kotwicy i łańcucha kotwicznego. Zapobiegało to dryfowi oraz ewentualnemu zerwaniu łańcucha kotwicznego i utracie kotwicy. Umożliwiało zatem utrzymanie się latarniowca na właściwej dla niego pozycji, pomimo silnego działania wiatru, fal i prądów morskich. W ekstremalnie trudnych sytuacjach, kiedy to groziła utrata statku i jego załogi – kapitan podejmował trudną decyzję podniesienia kotwicy i udania się do najbliższego portu schronienia. Musiał jednak o tym uprzedzić drogą radiową administrację morską.

 

Lightship Relief (WAL 605)

Spośród licznych amerykańskich latarniowców -ten właśnie zasługuje na naszą uwagę chociażby ze względu na fakt, że służył na przybrzeżnych wodach obydwóch oceanów. W latach 1951-1960 w akwenie wspomnianej wcześniej Ławicy Overfalls (Atlantyk), natomiast w pozostałym kresie swego życia do roku 1975 – na przybrzeżnych wodach Pacyfiku omywających stan Kalifornia. Zbudowano go w 1950r. za kwotę 651 tys.USD. Od 2002r został uhonorowany jako statek -muzeum w mieście Oakland w Kalifornii. Posiada 2 maszty a za sterownią usytuowany jest róg mgłowy. Główne światło nawigacyjne usytuowane było na fok maszcie. W okresie swojej świetności napędzany był dieslowskim silnikiem Imperial o mocy 550hp (410 kW). Max prędkość wynosiła 11,5 węzła a jego zasięg wynosił do 22 tys mil morskich(40,7 tys km). Podstawowe wymiary kadłuba są następujące: długość całkowita 48,2m, szerokość 9,15m, zanurzenie 3,3m. Załogę stanowił kapitan +18 osób. Wyporność latarniowca wynosi 617 t. Bliższe dane techniczne oraz interesujące zdjęcia i filmiki, można znaleźć na jego stronie internetowej. A jeżeli chęci, finanse i czas nie będą stały na przeszkodzie, najlepiej zrobić to osobiście.