Ventês Ragas (Cape Vente light.) – latarnia litewska

Ziemowit Sokołowski

 

    Pani Katarzyna Lewańska-Tukaj autorka zeszytu edukacyjnego „Brzegiem morza”, przesłała nam kilka zdjęć niewielkiej lecz urokliwej latarni morskiej zbudowanej za czasów Prus Wschodnich.
    Zbudowana w1827r, drewniana poprzedniczka tej latarni uległa zniszczeniu w czasie pożaru. Obecny budynek latarni powstał w 1852r lub 1860r (zależnie od źródeł). Usytuowany jest na wschodnim brzegu Zalewu Kurońskiego, w odległości 10km od granicy z Rosją (Obwód Kaliningradzki) oraz 43km (23,2M) od Kłajpedy -głównego portu Litwy. Ośmiokątna ceglana wieża wraz z przylegającym do niej budynkiem latarników, została zbudowana na końcu Półwyspu Surmai w przybliżonej pozycji geograficznej 55̊ 21’N 21̊ 11’E. Wieża zwieńczona jest białą laterną i otoczona galerią. Wysokość ogniskowej białego, stałego światła wynosi 13m npm. Szerokość zalewu na trawersie latarni wynosi ok. 8,5km. (4.6M). W pobliżu latarni wychodzi na wodę betonowy pomost o długości ok. 155m, zakończony kwadratowym basenem o boku 20X20m. Basen prawdopodobnie służył do cumowania łodzi latarników obsługujących pobliskie światła nawigacyjne.
    Do czasu skreślenia latarni z listy czynnych znaków nawigacyjnych, jej operatorem był Inspektorat Żeglugi Śródlądowej. Obecnie światło na wieży, ma jedynie znaczenie symboliczne.
Zalew Kuroński, którego nazwa wywodzi się od dawnego, bałtyckiego ludu Kurów, oddzielony jest od Bałtyku długą na ok. 100km mierzeją. Szerokość Mierzei Kurońskiej jest niewielka i wynosi od 0,4 do 3,5km. Akwen zalewu rozciągający się w kierunkach NNE-SSW ma powierzchnie ok. 1,6 tys km² (prawie 2 razy tyle co Zalew Wiślany) i jest przecięty granicą pomiędzy Litwą a Rosją. Max jego szerokość wynosi 35km. Jedyne połączenie zalewu z Bałtykiem jest na północy w rejonie Kłajpedy. Do tego akwenu mającego charakter morskich wód wewnętrznych, uchodzi rzeka Niemen w postaci 8 ramiennej delty. 
Obecnie latarnia stanowi element kulturowego dziedzictwa tych ziem. Świadczy o tym m. in metalowa tablica umieszczona na ścianie budynku. Nadto budynek latarni wraz z sąsiednim domem stanowią część systemu stacji ornitologicznych (oraz muzeum ptaków). Przyległy teren oraz akwen wchodzą w skład regionalnego parku przyrodniczego delty Niemna.
    Na załączonej galerii zdjęć ukazany jest widok latarni z zewnątrz, od strony południa -oraz klatka schodowa prowadząca na wieżę. Na uwagę zasługuje ozdobna forma metalowych schodów i inne elementy metaloplastyki, charakterystyczne dla czasów i miejsca w jakich ta latarnia powstała. Za nadesłane zdjęcia serdecznie dziękujemy.