Polskie latarnie morskie

Na polskim wybrzeżu jest aktualnie czynnych 15 latarni morskich. Ponadto, dwie polskie latarnie znajdują się daleko od kraju w wysokich szerokościach geograficznych, na przeciwnych stronach Kuli Ziemskiej. Latarnia Hornsund na wyspie Spitsbergen (domena Norwegii) usytuowana jest ponad 1,1 tys. km za północnym kołem podbiegunowym (66°33’N). Latarnia Arctowski zbudowana na Wyspie Króla Jerzego (domena W. Brytanii) odległa jest o ok. 480 km na północ od południowego koła biegunowego (66°33’S). Oprócz aktualnie eksploatowanych, udostępnionymi do zwiedzania są byłe latarnie morskie w Sopocie i Nowym Porcie. Polskie latarnie morskie są własnością Skarbu Państwa. Bezpośrednia administracja i nadzór techniczny nad stanem latarni, spoczywa na pracownikach urzędów morskich. Zgodnie z obecnym (rok 2005) podziałem kompetencji, za latarnie morskie o nazwach: Świnoujście, Kikut i Niechorze -odpowiedzialnym jest Dyrektor Urzędu Morskiego w Szczecinie, za Kołobrzeg, Gąski, Darłowo, Jarosławiec, Ustkę, i Czołpino odpowiada -Dyrektor Urzędu Morskiego w Słupsku, za Stilo, Rozewie, Jastarnię, Hel, Gdańsk Port Północny i Krynicę Morską -Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni.

Nazwy polskich latarni wywodzą się na ogół od miejscowości, w których (lub w ich pobliżu) -zostały zbudowane. Wyjątkami od tej zasady są Kikut, i Rozewie. Średnia odległość liczona w linii prostej (ortodroma) pomiędzy polskimi latarniami wynosi 15,3 M (mil morskich) tj. 28,3 km. Najmniejsza odległość pomiędzy poszczególnymi latarniami (Jastarnia -Hel) to 7,5 M (13,9 km), z kolei największy dystans jest pomiędzy latarniami Gdańsk Port Północny -Krynica Morska -25,6 M (47,4 km). Zasięgi świateł polskich latarń, przy sprzyjających warunkach atmosferycznych wynoszą od 15 M (27,7 km) do 26 M (48,2 km), średnio 20,1 M (37,2 km). Poniżej podaję podstawowe, charakterystyczne dane poszczególnych latarni morskich – w kierunku zgodnym z obrotem Ziemi tj. od zachodu na wschód:

Świnoujście

Położenie geograficzne 53°55’ N, 14°17,1’ E. Radiolatarnia jest pierwszym, polskim -stałym obiektem nawigacyjnym, ukazującym się statkom zmierzającym od Cieśnin Duńskich i z Kanału Kilońskiego, do centralnej i wschodniej części Morza Bałtyckiego. Zanim zbudowano pierwszą latarnię morską w tym rejonie, rozpalano ogień na wzgórzu w pobliskim Chorzelinie (osada na północ od Warszowa). Świadkiem tych czasów, może być liczący około 520 lat “dąb latarników“ o obwodzie pnia 525 cm i średnicy korony około 34 m. Pierwszą, drewnianą latarnię morską , zbudowano na głowicy falochronu w 1805 r. Latarnia wyposażona została w lustra odblaskowe. W 1828 r., w tym samym miejscu wzniesiono latarnię o konstrukcji stalowej o wysokości 13 m. Obecna latarnia morska zbudowana została u nasady falochronu wschodniego, osłaniającego wejście do portu w Świnoujściu. Na głowicy tego falochronu usytuowany jest nautofon. Jest to największa (pod względem wysokości budowli) latarnia na Bałtyku i jedna z najwyższych w świecie. Jej budowa rozpoczęta w 1854 r., została zakończona w 1857 r. Wieża i połączony z nią budynek, zostały zbudowane z żółtej i czerwonej cegły klinkierowej. Latarnia była w swej historii kilkakrotnie przebudowywana i remontowana. Od 2001 r. w pomieszczeniach “północnych” budynku latarni oraz na zewnątrz budynku, jest udostępniana do zwiedzania “ekspozycja morska” z dziedzin techniki morskiej i latarnictwa. Najczęściej turyści przewożeni są niewielkim statkiem pasażerskim, z zachodniej części miasta. Istnieje również możliwość dotarcia tam autobusem miejskim od strony Warszowa. Oprócz latarni, niewątpliwą atrakcją, udostępnioną do zwiedzania, są położone w pobliżu poniemieckie forty. W 2004 r. wykonano projekt adaptacji południowego skrzydła budynku latarni oraz podziemia, dla celów klubowo­hotelowych. Latarnia posiada “klasyczną sylwetkę” z wieżą centralnie usytuowaną w stosunku do 3 -kodygnacyjnego budynku. Pomieszczenia techniczne i socjalne latarników, znajdują się w osobnym, niewielkim budynku od strony południowej. Wysokość wieży wynosi 67,7 m n.p.t. (nad poziom terenu), wzniesienie światła 65 m 
n.p.m. (nad poziom morza). Oprócz anten związanych z radionawigacją (od 1958 r), na wieży znajduje się przekaźnik telefonii komórkowej. Źródłem światła jest żarówka 
o mocy 4,2 kW. Jej moc zainstalowana, odpowiada zapotrzebowaniu mocy niewielkiego budynku jednorodzinnego. Rezerwowa żarówka umieszczona w dwupozycyjnym zmieniaczu, włącza się automatycznie po przepaleniu pierwszej. Podobnie jak we wszystkich pozostałych latarniach morskich, włączanie i wyłączanie światła w cyklu dobowym, reguluje fotokomórka. Układ optyczny stanowi cylindryczna katodioptryczna soczewka o wysokości 2,9 m i średnicy 1,8 m. Charakterystyka światła osiągana jest poprzez ruch 4 przysłon, obracających się wokół soczewki. Jest to jedyna polska latarnia o dwukolorowym świetle.

Sektor widzialności światła (od strony zalewu i morza); 0,29°czerwone -0,57° ­białe – 280°. Nominalny zasięg światła wynosi 25 M (46,3 km) – białe i 9 M (16,7 km) -czerwone. Charakterystyka światła: białe i czerwone, przerywane, światło włączone + przerwa = okres w sekundach: 4,0s + 1,0 s = 5,0 s 

Kikut

Położenie geograficzne 53°58,9’ N, 14°34,8’ E. Latarnia jest usytuowana w Wolińskim Parku Narodowym na 75. m wysokości wzgórzu, w pobliżu miejscowości Wisełka. Wieża latarni, która była poprzednio wieżą obserwacyjną -od roku 1962 spełnia rolę latarni morskiej. W tym celu do szarej, okrągłej, zbudowanej z polnych kamieni wieży, dobudowano ceglany segment, na którym zamocowano okrągłą metalową laternę. W laternie zamontowano cylindryczną soczewkę o średnicy 0,5 m oraz umieszczony w niej 6. żarówkowy zmieniacz. Każda halogenowa żarówka ma moc 75 W. Światło latarni emitowane jest wyłącznie w stronę morza. Jest to obiekt nawigacyjny nie obsadzony latarnikami. Wysokość wieży wynosi zaledwie 18,2 m npt, natomiast z uwagi na usytuowanie obiektu na wysokim wzgórzu, wzniesienie światła jest największe z wszystkich polskich latarni morskich, gdyż wynosi 91,5 m 
n.p.m. Zasięg światła 16 M (29,6 km). Zasięg światła rezerwowego 9 M (16,7 km). Charakterystyka światła; białe, izofazowe; 5,0 s + 5,0 s = 10,0 s.

Niechorze

Położenie geograficzne 54°05,7’ N, 15°03,8’ E. Latarnię zbudowano na wysokim klifowym brzegu w latach 1863-1866. Zniszczenia pozostałe po II wojnie światowej, zostały usunięte w grudniu 1948 r. Wieża latarni o wysokości 45 m n. p. t. wkomponowana jest w 12 m wysokości dwuskrzydłowy budynek (jak w latarni świnoujskiej). Wieża zbudowana z żółtej klinkierowej cegły na planie ośmiokąta, opiera się czworobocznej podstawie. W budynku mieszkają latarnicy i emerytowani pracownicy Urzędu Morskiego w Szczecinie. Mieszczą się tu również pokoje gościnne. Dyżurka latarników, pomieszczenie agregatu i urządzeń sterujących pracą latarni -znajdują się w osobnym, niewielkim budynku. Oprócz tego w obszarze zabudowy istnieje budynek gospodarczy i plac parkingowy z zieleńcem, a całość jest otoczona stylowym, murowanym ogrodzeniem. Od strony morza znajduje się aleja otoczona wysokimi żywopłotami, prowadząca do zejścia na plażę. Podnóże klifu przy latarni morskiej jest zabezpieczone przed podmywaniem przez fale przez masywną opaskę betonową, o długości 500 m. Zwieńczeniem wieży jest laterna w kształcie kopuły. W skład systemu optycznego latarni wchodzą: urządzenie obrotowe z 4. dyskowymi w kształcie soczewkami, zmieniacz z dwoma żarówkami o mocy po 1kW każda oraz t zw. błyskacza -sterującego światłem. Wzniesienie światła wynosi 62,8 m n.p.m., a jego zasięg 20 M (37 km). Charakterystyka światła; białe, błyskowe 0,5 s + 9,5 s = 10,0 s.

Kołobrzeg

Położenie geograficzne 54°11,2’ N, 15°33,3 E. Pierwsze światło spełniające rolę latarni morskiej, zostało zapalone w 1666 r. na wieży budynku portowego. Kolejne wieże związane z portowymi stacjami pilotów, budowane były na przełomie XIX i XX w. Ostatnia, zbudowana w 1909 r. – została zniszczona przez niemieckich saperów w roku 1945. Obecnie użytkowana latarnia morska w Kołobrzegu, została zbudowana po zakończeniu II wojny światowej, na odpowiednio wzmocnionej głównej platformie dawnego fortu, powstałego wcześniej -bo w latach 1832-1836. Mury okrągłej wieży latarni, zbudowano z ciemnoczerwonej licowanej cegły. Wieża przykryta jest kopułą z czarnym dachem. Gruntowny remont latarni został przeprowadzony w 1979 roku. W ramach remontu przebudowano m in. laternę, powiększając przy tym taras widokowy. Od 1981 roku jako źródło światła zastosowano 16 -200 W halogenowych żarówek reflektorowych, umieszczonych w panelach na stole obrotowym. Wzniesienie światła wynosi 33,4 m n.p.m., a jego nominalny zasięg 16 M (29,6 km). Charakterystyka światła; białe, błyskowe 1,0 s + 2,o s = 3,0 s.

Gąski

Położenie geograficzne 54°14,6’ N, 15°52,4’ E. Latarnię zbudowano w latach 1876-1878, w odległości ok. 100 m od brzegu. Materiały budowlane dostarczane były drogą morską do pomostu usytuowanego prostopadle do linii brzegowej. Kamienny fundament ma głębokość 5 m. Podstawa została zbudowana w kształcie ośmiokąta foremnego o boku długości 4 m i wysokości 11,4 m. Grubość jej murów wynosi ok. 2 m. Okrągły trzon sięga wysokości 40 m przy grubości murów ok. 1m. Na koronie trzonu osadzona jest laterna o konstrukcji stalowo-szklanej, pokryta kopulastym dachem. Całkowita wysokość wieży wynosi 41,2 m n.p,t. , w jej wnętrzu zbudowano kręte granitowe schody (226 stopni). Na południe od wieży zbudowano budynek mieszkalny dla latarników i budynek gospodarczy. Pierwotnie jako źródła światła o zasięgu 18 M (33,3 km) używano lamp naftowych i soczewek Fresnela. Nie później niż w 1927 r. zastosowano światło elektryczne. Karuzelowy mechanizm zegarowy sterujący przesłonami, gwarantował niezmienną charakterystykę światła. Rezerwowym światłem były palniki gazowe z siatką żarową, zasilane poprzez przewody rurowe doprowadzone do butli w przyziemiu. Mury latarni były wielokrotnie naprawiane. W latach 1995-1996 pokryto zewnętrzną powierzchnię latarni syntetycznym środkiem uszczelniającym. 
Obecnie źródłem światła jest żarówka o mocy 1,5 kW umieszczona w cylindrycznej soczewce o średnicy 1,4 m. Wzniesienie światła wynosi 50,1 m n.p.m. a jego zasięg 23,5 M (43,5 km). Charakterystyka światła; białe, przerywane, grupowe 2,5 s + 1,2 s + 2,5 s + 1,2 s + 6,4 s + 1,2 s = 15,0 s

Darłowo

Położenie geograficzne 54°26,4’ N, 16°22,7’ E. Najwcześniejsza wzmianka o latarni morskiej w Darłowie pojawiła się w 1715 r. Pierwsza latarnia miała funkcjonalny związek ze stacją pilotów. Obecny kształt budowli datuje się od 1927 r. Latarnia została zbudowana u nasady wschodniego falochronu portu w Darłówku. Przy sztormowych wiatrach z kierunków północnych, od morskie ściany budowli narażone są na zalewanie falami, przemarzanie i zawilgocenie. Budynek i czworokątna wieża wykonane zostały z czerwonej cegły, natomiast stalowa laterna pomalowana jest na kolor biały. Oprócz pomieszczeń służbowych, w budynku znajdują się również pokoje gościnne. Wysokość wieży wynosi 23 m. Obecnie źródłem światła jest halogenowa żarówka o mocy 100 W, umieszczona w 6 żarówkowym zmieniaczu. Awaryjne zasilanie (do 7 dób) zapewnia bateria akumulatorów. Wzniesienie światła wynosi 19,7 m n.p.m. -zasięg 15 M (27,8 km). Charakterystyka światła; białe, blaskowe, grupowe 2,0 s + 2,0 s + 2,0 s +9,0 s =15 s.

Zmiany w 2023 r.

Na podejściu do portu w Darłowie, nastąpiła istotna zmiana w dziedzinie lokalizacji stałego, świetlnego oznakowania nawigacyjnego.
Otóż światło nawigacyjne dotychczasowej latarni morskiej w Darłówku, zostało zainstalowane w innym miejscu. Tym nowym miejscem jest część dachowa apartamentowca „Marina Royale”. Położenie geograficzne 54º 26.4 N, 16º 22.6 E. Charakterystyka światła: Lfl(2) W 15 s – 2+(2)+2+(9). Wzniesienie białego światła nawigacyjnego Wynosi 31 m npm, nominalny zasięg 15 mil morskich (27,8 km).
Równocześnie, na wieży dawnej latarni morskiej zainstalowano światło sektorowe, emitujące 3 kolory zielony (G), biały (W) i czerwony (R) w sektorach: 107,6º-G-110,6º-W-113,6º -R-116,6º. Wzniesienie światła sektorowego wynosi 20 m npm, a jego zasięg 3 mile morskie (5,5 km).
Powyższe podano na podstawie Wiadomości Żeglarskich (Notices To Mariners) nr 38, z 22.09. 2023.
Zatem światło nawigacyjne darłowskiej latarni morskiej uległo przemieszczeniu o około 130 m w kierunku zachodnim i teraz znajduje się po przeciwnej stronie kanału portowego, przy Falochronie Środkowym. Za to do darłowskiego Bosmanatu Portu, jest stamtąd całkiem blisko.
Laterna stanowiąca zwieńczenie wieży poprzedniej latarni została umieszczona na apartamentowcu wraz z całym dalekosiężnym układem optycznym. Natomiast w jej miejscu zainstalowano opisane wcześniej światło sektorowe, spełniające rolę światła prowadzącego. W rezultacie wyrazistość oznakowania nawigacyjnego do portu poprawila się, a to może tylko cieszyć.
Opisane zmiany ilustrują załączone fotografie.

 

Jarosławiec

Położenie geograficzne 54°32’29’’N, 16°32,41,,E. .Pierwsza latarnia morska w tym rejonie powstała w 1830 r. w odległości niespełna 0,5 km od brzegu. Latarnia okazała się jednak za niska dla statków płynących w kierunku wschodnim. Jej wizurę przysłaniały dachy budynków oraz świerkowy las. Zbyt słaba konstrukcja nie pozwoliła na podwyższenie wieży a mieszkańcy wsi nie chcieli się zgodzić na wycięcie lasu. W tej sytuacji, w latach 1835-1838, od strony południowo zachodniej zbudowano nową latarnię z okrągłą wieżą z czerwonej cegły, o wysokości 33,3 m n.p.t. (wraz z laterną). Na optykę składało się 15 lamp opalanych olejem rzepakowym. paraboliczne zwierciadła i mechanizm obrotowy. Lampy i mechanizm obrotowy przeniesiono ze starej latarni. Następnie jako źródło światła zastosowano aparaturę gazową (acetylen). W późniejszym okresie (rok 1908) zainstalowano cylindryczną soczewkę o średnicy 1,15 m i lampę o mocy 1 kW. Pozwoliło to na uzyskanie zasięgu światła do 19,5 M (36 km). W tym samym czasie zastosowano syrenę, ostrzegającą statki podczas mgły. Budynki gospodarcze. zostały połączone z wieżą dobudowanym łącznikiem (rok 1902). Skutkiem niszczącego oddziaływania morskiego klimatu, elewacja latarni była kilkakrotnie remontowana i zabezpieczana. W 1957 r. zamontowano aparaturę radionawigacyjną. Od 1975 r. użytkowane są 600 W żarówki reflektorowe umieszczone na 4 panelach, zamontowanych na stole obrotowym. Na każdym z paneli znajduje się po 6 żarówek, w tym 2 rezerwowe. Wzniesienie światła wynosi 50,2 m n.p.m. a jego zasięg 23 M (42,6 km). Charakterystyka światła; białe, błyskowe, grupowe 0,45 s + 2,05 s + 0,45 s + 6,05 s = 9.0 s.

Ustka

Położenie geograficzne 54°35,3’ N, 16°51,3’ E. Poprzedniczką latarni morskiej (od 1871 r.) była olejowa latarnia z aparaturą Fresnela, wciągana na maszt przy stacji pilotów. Latarnia wspomagana bębnową soczewką, świeciła światłem koloru czerwonego na odległość około 6 M (11,1 km). Wzniesienie światła wynosiło 11,6 m n.p.m. W 18992 r. u nasady wschodniego falochronu, zbudowano z licowanej czerwonej cegły -nową stację pilotów. Od strony zachodniej trójkondygnacyjnego budynku, dobudowano ośmiokątną wieżę o 22 m wysokości. Na szczycie wieży posadowiono pomalowaną na biało laternę, posiadającą okna tylko od strony morza. Po dwukrotnej wymianie soczewek na bardziej nowoczesne, w 1904 r. zmieniono charakterystykę światła na białe, przerywane. W czasie II wojny światowej latarnia nie uległa uszkodzeniu i pozostała w pierwotnym kształcie. Po zakończeniu wojny nazwa latarni brzmiała Postomino, a od 01.01.1947 r. Ustka. W 2000 r. dokonano generalnego remontu budynku. Na optykę latarni składa się cylindryczna soczewka o średnicy 1 m i 2 żarówki o mocy po 1 kW każda, umieszczone w dwupozycyjnym zmieniaczu. Wzniesienie światła wynosi 22,2 m n.p.m. a jego zasięg 18 M (33,3 km). Charakterystyka światła; białe, przerywane, 4,0 s + 2,0 s = 6,0 s.

Czołpino

Położenie geograficzne 54°43,1’ N, 17°14,5’ E. Latarnia morska usytuowana jest na 50 m wysokości wydmie, w odległości ok. 1 km od brzegu. Znajduje się na obszarze Słowińskiego Parku Narodowego. Wieża latarni o wysokości 25,2 m n.p.t. została zbudowana w latach 1872-1875. Materiałów budowlanych niezbędnych do budowy latarni, dostarczano barkami do pomostu specjalnie wykonanego w tym celu przy brzegu morskim. Z uwagi na niedogodne ukształtowanie terenu, dom latarnika wraz z towarzyszącym zapleczem gospodarczym, zbudowany został w odległości kilkuset metrów u lądowego podnóża wydmy. Latarnia została zbudowana w kształcie ściętego stożka, z czerwonej licowanej cegły. Zwieńczeniem wieży jest laterna o cylindrycznym kształcie. Początkowo w laternie zainstalowana była optyka Fresnela I. klasy oraz lampa olejowa o 5 knotach. Rocznie zużywano około 3,6 tony oleju mineralnego. Latarnia świeciła światłem białym, ciągłym. W okresie międzywojennym zastosowano energię elektryczną i zmieniono charakterystykę świecenia na przerywaną. Latarnia Czołpino nie ucierpiała w czasach wojny. Po wojnie teren otaczający latarnię należał do wojska, wynikał stąd bezwzględny zakaz zbliżania się do latarni osobom postronnym. Nawet próba fotografowania latarni wywoływała zarzut szpiegostwa, z wszelkimi konsekwencjami karnymi. W latach 1993-1994 przeprowadzono rozległy zakres prac remontowo konserwacyjnych, ponadto pokryto uszczelniającym środkiem syntetycznym (hydrofobizacja) ­zewnętrzną warstwę muru. W 2000 r. przeprowadzono modernizację zasilania latarni. Urządzenie optyczne stanowią; katodioptryczna soczewka bębnowa wyprodukowana w 1926 r. we Francji o imponujących rozmiarach (wysokość 2,75 m, średnica wewnętrzna 1,8 m) oraz halogenowa żarówka o mocy 1 kW -umieszczona w zmieniaczu dwupozycyjnym. Sama soczewka składa się z 43 szlifowanych pierścieni pryzmatycznych !. Z uwagi na dużą ilość ptaków, które wabi światło latarni morskiej ­jej laterna została zabezpieczona siatką ornitologiczną. Zabytkowy dom latarnika znajduje się niestety w złym stanie technicznym i wymaga poważnego zakresu remontu.

Obecnie latarnik obsługujący latarnię Czołpino mieszka we wsi oddalonej około 10 km od swego miejsca pracy. Modernizacja przeprowadzona w 2000 r. pozwala mu jednak na automatyczne i natychmiastowe uzyskanie informacji co do aktualnego stanu technicznego urządzeń latarni – bez potrzeby wychodzenia z domu. 
Wzniesienie światła wynosi 75 m n.p.m. a jego zasięg 22 M (40,7km). 
Charakterystyka światła; białe, przerywane, 3,0 s + 2,0 s +1s + 2,0 s = 8,0 s

Stilo

Położenie geograficzne 54°47,2’ N, 17°44’ E. Latarnia została zbudowana w latach 1904-1906, na pokrytej lasem, wysokiej wydmie w odległości ok. 1 km od morza. Na południe od latarni znajduje się wieś Stilo. Stalowa, szesnastokątna wieża o 33,4 m wysokości, została posadowiona na granitowym fundamencie. Konstrukcja wieży, posiadająca 7,3 m szerokości u podstawy, zwęża się ku górze. Poszczególne jej segmenty zostały połączone śrubami. Zwieńczeniem wieży jest laterna pomalowana na biały kolor, otoczona dwiema galeriami. Murowany parterowy (z poddaszem) dom latarnika wraz z znajdującą się wewnątrz maszynownią, został zbudowany nieopodal latarni. Pierwszym urządzeniem optycznym zainstalowanym na tej latarni były palniki gazowe, lustra i pryzmaty. W latach 30. zainstalowano żarówkę o mocy 1 kW, zamontowaną w obrotowym mechanizmie wraz z dyskową, katodioptryczną soczewką o średnicy 1,15 m. W 1975 r. zastosowano panele z 24 reflektorami żarówkowymi, umieszczonymi na stole obrotowym. W dwa lata później zakonserwowano i pomalowano wieżę z zachowaniem dawnej kolorystyki tj. dolny pas -czarny, środkowy -biały i górny ­zielony. Wzniesienie światła wynosi 75 m n.p.m. a jego zasięg 23,5 M (43,5km) .

Charakterystyka światła: białe, błyskowe, grupowe; 0,3 s + 2,2 s +0,3 s + 2,2 s + 0,3 s + 6,7 s = 12,0 s.

Rozewie

Położenie geograficzne 54°49,8’ N, 18°20,2’ E. Z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że już w okresie Średniowiecza palono światła na rozewskim cyplu – stanowiącym najdalej wysunięty w kierunku północnym punkt obszaru dzisiejszej Polski. Jednak bezsporna dokumentacja kartograficzna istnienia światła nawigacyjnego, pochodzi dopiero ze szwedzkiej mapy, wydanej w 1696 r. Obecna latarnia została uruchomiona w listopadzie 1822 r. W późniejszych czasach, była kilkakrotnie przebudowywana. Początkowo źródłem światła był aparat Fresnela z lampami naftowymi. W 1910 r. zastosowano żarówkę elektryczną wraz z wklęsłym zwierciadłem, soczewką i kryształowymi pryzmatami.

Czterokondygnacyjna wieża latarni zbudowana z cegły i kamieni polnych ma kształt ściętego stożka. W 1910 r. wieżę podwyższono o 5 m poprzez ustawienie na niej metalowego, stożkowatego segmentu. Łączna wysokość wieży wyniosła wówczas 24,5 m. Część murowana otynkowana została na kolor biały a część górna z dwoma galeriami -pomalowana na czerwono. Na początku lat 60. w latarni zostało otwarte muzeum Stefana Żeromskiego oraz ekspozycja pt. “Dzieje Latarnictwa Morskiego”. Obecnie, zasługują ponadto na uwagę pięknie zachowane: maszynownia, generatory i rozdzielnia elektryczna wraz z zabytkową maszyną parową (lokomobilą), maszynownia buczka mgłowego z urządzeniami towarzyszącymi oraz pamiątkowy obelisk kamienny. Ten ostatni upamiętnia objęcie części Pomorza przez Wojsko Polskie 10 lutego 1920r. Z czasem otaczające latarnię buki zaczęły przysłaniać światło latarni. Aby tego uniknąć, w 1978 r. na stożkowym segmencie, zamontowano dodatkowy, cylindryczny o 8 m. wysokości i średnicy 3,5 m -metalowy element. Wieża latarni osiągnęła wówczas wysokość 32,7 m. W podwyższonej tym sposobem laternie zainstalowano nowoczesny mechanizm obrotowy oraz 2 panele z 20 żarówkami reflektorowymi w każdym z nich. W 1994 r. zainstalowano stację referencyjną systemu satelitarnego GPS. Wzniesienie światła wynosi 83,2 m n.p.m. a jego zasięg (największy z polskich latarni) wynosi 26 M (48,1 km). Charakterystyka światła: białe, błyskowe; 0,1 s + 2,9 s = 3,0s.

Jastarnia

Położenie geograficzne 54°42’ N, 18°40,9’ E. Dla ułatwienia nawigacji wzdłuż Półwyspu Hel, w różnych okresach czasu -zbudowano w tym rejonie 4 latarnie morskie. Pierwsza, zlokalizowana w Jastarni-Borze -funkcjonowała w latach 1872­1936. Następna, zbudowana została w 1936 r. na Górze Szwedów. Trzecia, zbudowana w 1938 r. w Jastarni -była eksploatowana tylko przez rok. Była to 25 m wysokości ażurowa wieża stalowa z elektrycznym źródłem światła. Kolejną latarnię zbudowano już na obecnym miejscu w roku 1950. Wykorzystano tu 13,3 m odcinek kolumny buczka mgłowego, usytuowanej dawniej u podnóża latarni Stilo. Cylindrycznego kształtu kolumna o średnicy 1,6 m jest pomalowana w poprzeczne biało-czerwone pasy. Na jej szczycie zamontowano dziesięciokątną laternę, przykrytą stożkowym dachem. Układ optyczny stanowią cylindryczna soczewka o średnicy 0,5 m i żarówki o mocy po 500 W każda -umieszczone w dwupozycyjnym zmieniaczu. Wzniesienie światła wynosi 22 m n.p.m. a jego zasięg 15 M (27,8 km). Światło widoczne jest zarówno od strony morza jak i od strony Zatoki Gdańskiej. Charakterystyka światła: białe, przerywane; 2,0 s + 2,0 s + 9,0 s + 7,0 s = 20,0 s.

Hel

Położenie geograficzne 54°36’ N, 18°48,8’ E. Od XV w. Gdańsk był największym portem zbożowym na Bałtyku. Dzięki handlowi morskiemu stał się jednym z najludniejszych i najbogatszych miast. W 1600 r. miasto liczyło około 50 tys. mieszkańców, czyli 5 razy więcej niż ówczesna Warszawa i 3 razy więcej niż Kraków lub Poznań. Dla ułatwienia żeglugi do i z portu gdańskiego w XVI i XVII w. palono ognie na końcu cypla helskiego. Palono również światło na 34 metrowej wieży kościoła w Helu. W 1670 r. zbudowano na krańcu wsi prymitywną latarnię w postaci drewnianego żurawia z zawieszonym na jego końcu kotłem, w którym płonął ogień. Kaszubi nazywali tego rodzaju konstrukcję -blizą. Opisane światła, okazały się jednak mało widoczne. Było to jedną z przyczyn częstych wejść statków na mielizny okalające cypel półwyspu. Pozostaje zagadką, dlaczego Rada Mieszczan Gdańska nie zdecydowała się przeznaczyć choć niewielką część wpływów finansowych tego bogatego portu, na budowę latarni morskiej z prawdziwego zdarzenia. Zamiast tego zbudowano w roku 1790 nieco dalej na wschód, kolejną dozorowaną blizę. Budowę pierwszej, murowanej wieży -zakończono dopiero w 1826 r. Na wieży zainstalowano laternę przykrytą stożkowym dachem. Całość konstrukcji mierzyła 42 m n.p.t. W 1827 r. rozpalono światło, którego źródłem było 6 lamp spalających olej rzepakowy. Zasięg tego światła wynosił do 17 M (31,5 km). W 1926 r. zainstalowano lampę naftową w 4 soczewkowym urządzeniu optycznym. W 1938 r. zastosowano żarówkę o mocy 3 kW. W czasie niemieckiego ataku na Polskę, namiary na tą latarnię ułatwiały prowadzenie celnego ostrzału przez pancerniki “Schleswig-Holstein” i “Schlesien“. Dlatego w dniu 19 września 1939 r. o godz. 1300, latarnia została zniszczona na rozkaz komandora Włodzimierza Steyera -dowódcy obrony Helu. Aktualnie eksploatowana latarnia, została wzniesiona w 1942 r. -w przeciągu 7 miesięcy. Ośmiokątna w przekroju wieża 41,5 m wysokości, została zbudowana z czerwonej cegły i ma kształt ściętego stożka. Na jej szczycie jest umieszczona laterna, w której zainstalowano cylindryczną soczewkę i dwupozycyjny zmieniacz z 2 żarówkami o mocy po 1 kW każda. Od 1957 r. spełnia również rolę radiolatarni nadając sygnał rozpoznawczy “HL” (alfabetem Morse’a). W 1989 r. na szczycie wieży zainstalowano antenę radarową systemu kontroli ruchu statków. Wzniesienie światła wynosi 40,8 m n.p.m. a jego zasięg 17 M (31,5 km). Charakterystyka światła: białe izofazowe; 5,0 s + 5,0 s = 10 s.

Gdańsk – Port Północny

Położenie geograficzne 54°24’ N, 18°41,8’ E. Poprzedniczką tej budowli morskiej, była zbudowana około roku 1721 latarnia w Wisłoujściu. Jej lokalizacja okazała się jednak wadliwa z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu statków. Z tego powodu w 1755 r. wykonano projekt i zbudowano nową latarnię o wzniesieniu źródła światła 23,5 m i zasięgu około 15 M (27,8 km). Początkowo źródłem światła był płonący węgiel, następnie świece woskowe, później gaz a od roku 1888 -żarówka elektryczna. Kolejna latarnia morska została zlokalizowana o 0,5 km od poprzedniej w kierunku ujścia Wisły. Zbudowana w roku 1894 ośmiokątna wieża o wysokości 27 m, wykonana została z ciemnoczerwonej licowanej cegły. Na jej szczycie umieszczono laternę, wewnątrz której zainstalowano żarówkę, umieszczoną przed metalowym reflektorem. Dodatkowym wyposażeniem tej latarni była “kula czasu” (wzorowana na londyńskiej). Dokładnie o godz. 1200, kula czasu opadała w dół. Równocześnie rozlegał się sygnał akustyczny t zw. “szklanki” (dźwięki dzwonu okrętowego). Umożliwiało to codzienną regulację chronometrów statków cumujących w porcie i stojących na kotwicach na redzie. Wprowadzenie emisji radiowego sygnału czasu przez miejscową radiostację w 1921 r. sprawiło, że kula czasu stała się zbyteczna. W okresie powojennym urządzenie optyczne było kilkakrotnie modernizowane. Latem 1984 r. latarnia morska w Nowym Porcie została wyłączona. Obecnie można ją zwiedzać a jej niewątpliwymi atrakcjami są interesująca ekspozycja fotograficzna przedwojennego Gdańska oraz znów funkcjonująca kula czasu. 
Jej rolę przejęła od 18.06.1984 r. nowa latarnia morska, umieszczona na szczycie wieży gdańskiego Kapitanatu Portu w Porcie Północnym. Jest to niebieska czworokątna wieża z przeszkloną galerią. Wysokość wieży wynosi 61 m, natomiast wzniesienie źródła światła (żarówek reflektorowych umieszczonych na obrotowym stole) -56 m n.p.m. Zasięg światła do 25 M (46,3 km), światło rezerwowe 16 M (29,6 km). Charakterystyka światła: białe, błyskowe; 0,5 s + 1,5 s + 0,5 s + 1,5 s + 0,5 s + 4,5 s = 9,0 s.

Krynica Morska

Położenie geograficzne 54°23,1’ N, 19°27’ E. Latarnia zbudowana została na wzniesieniu mierzei oddzielającej Bałtyk od Zalewu Wiślanego. Inauguracja działania latarni nastąpiła w dniu 1 maja 1895 r. W laternie zainstalowano aparat Fresnela emitujący białe światło błyskowe. W 1945 r. latarnia została zniszczona. Skutkiem tego, przez 6 lat była utrudniona nawigacja w porze nocnej -na znacznej części Zatoki Gdańskiej oraz w zachodniej części Zalewu Wiślanego.

Nowa latarnia została zbudowana w 1951 r. z betonowych bloków, jako stożkowa wieża o wysokości 26,5 m. Jej średnica wynosi 4,5 m u góry oraz 6 m u dołu. Wieża pomalowana na kolor czerwony, zwieńczona jest laterną ze stożkowym dachem. W laternie znajduje się urządzenie optyczne składające się z cylindrycznej soczewki oraz dwupozycyjnego zmieniacza z 2 żarówkami o mocy po 1 kW -każda. W latach 1957-1997 L M Krynica Morska, spełniała również funkcję radiolatarni. Wzniesienie światła wynosi 53 m n.p.m. a jego zasięg 18 M (33,3 km). Zasięg światła rezerwowego 10 M (18,5 km). Charakterystyka światła; białe blaskowe; 2,o s + 2,o s + 2,0 s + 6,0 s = 12,0 s.

Latarnia morska w Sopocie

W latach 1903-1904 zbudowano Zakład Balneologiczny. W 1975 r., po demontażu komina, umieszczono na wieży, na wysokości 25m światło nawigacyjne o niewielkim zasięgu (5M póżniej 7M). Między innymi dlatego ten interesujący pod względem architektonicznym obiekt, nie znalazł się w oficjalnym wykazie latarń morskich. Wieża budynku i laterna udostępnione są do zwiedzania.

Latarnia Gdańsk Nowy Port