Latarnie na Wyspach Alandzkich 

Ziemowit Sokołowski
 

    Zdjecia 2 latarń przysłał p. Nils Sternberg ze Szwecji. Za przeslane fotografie – dziękujemy. 
    Nazwa archipelagu w języku szwedzkim brzmi Landskapet Åland, natomiast w języku fińskim Akvenamaa. Podstawowymi gałęziami tamtejszej gospodarki są: rybołówstwo, rolnictwo, żegluga i turystyka. 
    Archipelag Alandzki jest położony pomiędzy Zatoką Botnicką od strony północnej a głównym basenem Bałtyku od południa. Ten obszar miał bardzo burzliwą historię. Kolejno stanowił on domenę Królewstwa Szwecji i Cesarstwa Rosji. Po I WŚ, był przedmiotem sporu pomiędzy Szwecją a Finlandią. W 1921r archipelag został przyznany przez Ligę Narodów Finlandii -na prawach autonomicznej prowincji. Dziedzinami zarządzanymi przez państwo fińskie są: polityka zagraniczna, prawo i sądownictwo, handel oraz finanse. Pozostale sprawy rozstrzygane są na miejscu.

 

    Dzięki autonomii, archipelag posiada wlasny parlament, rząd, policję, linie lotnicze, flagę i znaczki pocztowe. Ponadto w fińskim parlamencie stale zasiada 1 poseł, a w Radzie Nordyckiej 1 przedstawiciel tego archipelagu.
    Wyspy są zdemilitaryzowane. Obowiązuje tu zakaz ćwiczeń militarnych, przelotów samolotów wojskowych i ruchu okrętów na morskich wodach wewnętrznych. Mieszkańcy archipelagu nie mają obowiązku odbywania służby wojskowej w armii fińskiej.
    Archipelag składa się z 6757 wysp i szkierowych skał, z czego tylko 60 jest zamieszkalych. Łączna ich powierzchnia ma ok. 1,6 tys km². Liczba osób zamieszkujących wyspy wynosi blisko 29 tysięcy. Okolo 95% populacji jest pochodzenia szwedzkiego. Język szwedzki ma tu status języka urzędowego, również w korespondencji z rządem fińskim.

 

    Stolicą prowincji jest Mariehamn (Maariahamina), licząca ok 11,4 tys mieszkańców. Nazwa portu wywodzi się od Marii, żony cara Aleksandra II, który w 1861r. nadał znajdującej się tam wiosce Ȍvernäs – prawa miejskie. Gustaf Erikson, pochodzący z tego miasta -był armatorem największej na świecie floty żaglowców działającej do 1947r. Z czasów tej świetności pozostal cumujący w porcie jako muzeum, żaglowiec- bark Pommern. 
    Akwen zwany Morzem Alandzkim i przyległym do niego Morzem Archipelagowym, obfitują w liczne wyspy oraz skaliste rafy. Dla ułatwienia żeglugi na tych akwenach zbudowano ponad 100 świetlnych znaków nawigacyjnych.


Latarnia morska Lågskär.

    Poprzedniczka tej latarni została zniszczona przez wojska rosyjskie w czasie I WŚ. Obecna latarnia zostala zbudowana w 1920r przy północno -zachodnim brzegu niewielkiej wysepki o tej samej nazwie. Położenie geograficzne: 59º50’28”N 19º54’44”E. Maksymalne wymiary tej skalistej wysepki wynoszą 1 X 0,86 km. Usytuowanie wyspy względem archipelagu, oraz lokalizację latarni ukazują zdjęcia nr 7 i 8. 
    Czerwona, betonowa wieża ma czworokątny przekrój. Przylega do niej 1,5 pietrowy budynek. W pobliżu znajduja się zabudowania gospodarcze. Światlo nawigacyjne umieszczone w bialej laternie, wznosi się na 42 m npm. Charakterystyka światła: 1 biały błysk/12 s. Latarnia została zautomatyzowana w 1961r. Od 1986r jest zasilana turbiną wiatrową. W budynku po latarnikach znajduje się stacja ornitologiczna. Wieża nie jest udostępniona do zwiedzania.

Latatnia morska Sälskär.

    Latarnia została zbudowana w 1868r w zachodniej części  wyspy Sälskär. Projektantem tej latarni był Axel Hampus Dahlström. Polożenie geograficzne: 60°24’42”N 19°35’31”E. 
    Wysokość okrągłej ceglanej wieży, pomalowanej na biało- wynosi 31m npt. Ponad wieżą znajduje się laterna i otaczająca ją galeria. Źródło światła umieszczone na wysokości 44m npm emituje 2 biale błyski/12s. Zasięg światła wynosi 12 mil morskich (22,2km). 
    Automatyzacja latarni nastąpiła w 1949r. Największe wymiary wyspy Sälskär znajdującej się w północno- zachodniej części archipelagu alandzkiego, wynoszą 0,72 X 0,5 km. Wyspę można zwiedzać, natomiast sama wieża latarni jest zamknięta.