Kategoria: Inne

autor: Ziemowit Sokołowski

Usytuowana jest przy północnym brzegu wyspy Wolin, pomiędzy latarniami Świnoujście a Niechorze. Opis techniczny tej latarni oraz jej historia znajdują się w zakładce: „Polskie wybrzeże”. Pod względem wysokości konstrukcji, Latarnia Kikut znajduje się na przedostatnim miejscu – wyprzedzając jedynie Jastarnię. Mimo tego, jej światło jest na znacznej wysokości. Jednak zaledwie 16% wzniesienia tego światła nad poziom morza wynika z wysokości wieży. Dla sąsiedniej latarni morskiej w Świnoujściu, ten sam wskaźnik wynosi 95%.

Zbudowana na wysokim wzniesieniu wieża o wysokości 15 m , posiada źródło światła umieszczone na rzędnej 91,5 m ponad średni poziom morza. Jest ono najwyżej położonym światłem nawigacyjnym z wszystkich piętnastu aktualnie czynnych, polskich latarń morskich. Średnia wzniesienia świateł z pozostałych 14 latarń, wynosi znacznie mniej, bo około 51 m. Z tego najniżej umieszczone jest światło Jastarni: 22 m n.p.m, a najwyżej – Rozewia: 83,2 m n.p.m.

Pod tym względem na całym obszarze wybrzeży Bałtyku, Latarnia Kikut zajmuje eksponowane 3 miejsce. Wyżej umieszczone są tylko dwa światła niemieckich latarń morskich. Pierwszą z nich jest Bastorf (Buk) o wzniesieniu 95,3m. Latarnia usytuowana została w Zatoce Meklemburskiej. Światło tej latarni morskiej jest również najwyższym w Niemczech. Drugą latarnią jest Dornbusch o 95m wysokości światła, zbudowaną na północnym krańcu wysepki Hiddensee (na zachód od wyspy Rugii).

Najwyżej usytuowanym świetlnym morskim znakiem nawigacyjnym nad całym Bałtykiem (nie będącym jednak latarnią morską) jest światło, umieszczone na wysokości 110 m. Znajduje się ono na szczycie Maritim-Hotel w Travemünde. W jego sąsiedztwie znajduje się – nieczynna obecnie – latarnia morska.

Spośród bałtyckich latarń morskich o wzniesieniu światła powyżej 90 m, można wymienić jeszcze duńską Latarnię Morską Hammeren – zbudowaną na północno-zachodnim krańcu Bornholmu. Wzniesienie jej światła wynosi 91 m n.p.m.

Wszystkie ww. latarnie usytuowane zostały na wysokich brzegach, natomiast wysokość ich wież jest stosunkowo niewielka. Wynosi bowiem od 15 m do 28 m nad poziom terenu, na którym zostały zbudowane. Wzmiankowane dwie latarnie niemieckie oraz jedna duńska mają klasyczne sylwetki w postaci wież, wraz z przylegającymi do nich budynkami gospodarczymi. Kikut natomiast posiada wyłącznie wieżę. Wynika to stąd, że w przeszłości budowla ta spełniała rolę wieży obserwacyjnej. Dopiero w 1962 r, po rozbudowie wieży i zainstalowaniu tam urządzeń elektrycznych oraz optycznych, stała się zautomatyzowaną latarnią morską.

Przepisy budowlane, dotyczące bezpieczeństwa, uniemożliwiają jej zwiedzanie. Aby choć w części zmniejszyć to rozczarowanie, w poniższej galerii przedstawiono widok wieży od zewnątrz, układ optyczny i żarówki wraz ze zmieniaczem oraz część wyposażenia elektrycznego znajdującego się wewnątrz wieży. Zdjęcia pochodzą z zasobów Urzędu Morskiego w Szczecinie.

 autor: Ziemowit Sokołowski

Latarnia Morska Niechorze wyróżnia się zgrabną sylwetką, dobrze widoczną zarówno od strony morza jak i od strony lądu. Również jej najbliższe otoczenie oraz widok z wieży budzą podziw.

Od sierpnia 2009r wyróżnia ją jeszcze jedna szczególna cecha. Otóż po zapadnięciu zmroku wieża wraz z przyległym budynkiem oraz otaczająca je roślinność zmieniają barwy! Dzieje się tak tylko od strony lądu, aby nie zakłócać działania światła latarni obserwowanego przez nawigatorów żeglujących po przyległym akwenie morskim. Pod tym względem, niechorska latarnia przypomina kameleona. Jednak to zwierzę zmienia barwy wyłącznie po to aby nie odróżniać się od otoczenia. Latarnia, wręcz przeciwnie -płynnie zmienia swoje kolory i staje się przez to jeszcze piękniejsza. Występują kolory; fioletowy, zielony, niebieski, naturalny kolor cegły i jeszcze inne.

Stało się to możliwe po realizacji projektu firmy Philips Lighting Poland, zrealizowanemu dzięki finansowemu zaangażowaniu Gminy Rewal. Zastosowano oświetlenie typu LED, a Latarnia Morska Niechorze jako pierwsza nad Bałtykiem, również po zachodzie słońca -prezentuje swą niewątpliwą urodę. Najlepiej będzie, to osobiście zobaczyć!
Załączona galeria zdjęć prezentuje latarnię w porze dziennej, widok z wieży na najbliższą okolicę, początek iluminacji i bajkową scenerię w czasie jej trwania. Niektóre zdjęcia wykonano podczas deszczu, dlatego ich jakość jest – jaka jest.

autor: Ziemowit Sokołowski

Składający się z 2 staw, świetlny nabieżnik -wyznacza oś toru wodnego prowadzącego do Basenu Kolejowego. W związku z gruntowną modernizacją nabrzeży w tym basenie, również przednia (dolna) stawa została zbudowana od podstaw. Przedstawiona poniżej galeria zdjęć, prezentuje obydwie stawy nabieżnika.

Stawa górna:

Stawa dolna:

Ten znak nawigacyjny został zbudowany w 1926 r. Do 1945 r. miał nazwę „Pappenwasser Torfeuer”. Poszczególne stawy miały dodatkowe określenia Ost-Feuer (wschodnia) i West-Feuer (zachodnia).

Lokalizacja, budowa oraz przeznaczenie bram torowych, usytuowanych na drodze wodnej Bałtyk – Szczecin, zostały już wcześniej opisane w zakładce Inne–>Inne znaki nawigacyjne. Brama torowa jest świetlnym znakiem nawigacyjnym, składającym się z 2 staw (wież). Pomiędzy nimi przepływają statki. W akwenie Zalewu Szczecińskiego usytuowane są cztery bramy torowe. Z tego bramy torowe o nr 1, 2 i 4 mają podobny wygląd. Jedynie 3. brama torowa, jako najnowsza, zdecydowanie różni się konstrukcją.

4. Brama Torowa usytuowana jest między Zalewem Szczecińskim a Roztoką Odrzańską. Wymienione akweny stanowią część morskich wód wewnętrznych. Głównymi elementami stawy są: fundament, cylindryczny trzon, zewnętrzne wsporniki kratownicowe, galeryjki oraz pomost cumowniczy. Całość konstrukcji zwieńczona jest laterną, w której umieszczony jest układ optyczny, zawierający światło nawigacyjne. Przedstawiona poniżej zachodnia stawa 4. Bramy Torowej posiada barwę zieloną. Znajdująca się po przeciwnej stronie toru wodnego stawa wschodnia jest czerwona. Obydwie zostały zbudowane na dnie akwenu i mają identyczną konstrukcję. Poniższa galeria prezentuje ogólny wygląd stawy, elementy jej konstrukcji, wnętrze oraz widok ze stawy.

autor: Ziemowit Sokołowski

Ten znak nawigacyjny został zbudowany w 1931 r. Do 1945 r. nosił nazwę „Haffmolen”. Poszczególne stawy miały dodatkowe określenia Ost-Feuer (wschodnia) i West-Feuer (zachodnia).

Układ 2 staw (wież) usytuowany jest u wejścia do Kanału Piastowskiego od strony Zalewu Szczecińskiego. W przeciwieństwie do pozostałych 3 bram torowych – zbudowany został na lądzie. Zespół wszystkich 4 bram torowych wyznacza kierunki 321º – 141º. Pomiędzy stawami przepływają statki.

Wschodnia stawa pomalowana na kolor czerwony, zbudowana została na południowym krańcu Wyspy Karsibór. Zlokalizowana jest o 128m na wschód od osi toru wodnego. Emituje dwustronnie światło barwy czerwonej. Wewnątrz stawy znajdują się ponadto urządzenia VTS a wyróżnia ją antena radarowa umieszczona nad laterną. Na konstrukcji wieży umieszczony jest ponadto buczek mgłowy.

Zachodnia stawa pomalowana na kolor zielony, zbudowana jest na południowo -wschodnim krańcu Wyspy Uznam. Zlokalizowana jest o 130m na zachód od osi toru wodnego. Emituje dwustronnie światło barwy zielonej. Oprócz światła głównego, na wieży umieszczone jest również światło sektorowe o barwie białej i czerwonej. Światło czerwone ostrzega przed płytkowodnym akwenem Ławicy Osieckiej.

Obydwie stawy (wieże) mają taką samą konstrukcję. Posadowienie stalowej, nitowanej wieży stanowi monolityczna, szkieletowa konstrukcja betonowa wypełniona cegłą. . Natomiast czterościenna, ażurowa konstrukcja stalowa zwieńczona jest cylindryczną 2 kondygnacyjną laterna z 2 galeryjkami. Wewnątrz konstrukcji ażurowej umieszczony jest cylindryczny szyb komunikacyjny o średnicy 1,5m.

Najbliższe otoczenie 1. Bramy Torowej stanowią Wielki i Mały Zalew Szczeciński, Południowe części wysp Uznam i Karsibór, Kanał Piastowski oraz falochrony osłaniające podejście do tego kanału od strony Zalewu Szczecińskiego. Załączona galeria zdjęć przedstawia obydwie stawy 1. Bramy Torowej wraz z ich najbliższą okolicą.

Ten znak nawigacyjny powstał w 1932 r. Do 1945 r. nosił nazwę „Swante Oberfeuer”. Wieża wraz z laterną została zbudowana w pozycji poziomej. Jej podniesienia do pionu, dokonano przy użyciu żurawia lądowego. Jest to ostatni nabieżnik, prowadzący statki od morza do portu w Szczecinie. Zbudowany został w południowej części wyspy Dębina, nad malowniczym połączeniem wodnym Odry z Jeziorem Dąbie. Ten akwen również nosi nazwę Święta. Górna stawa nabieżnika jest wyposażona w światło, widzialne z odległości 5 mil morskich (9,3 km) i wraz ze stawą dolną wyznacza kierunek 198º. Gdyby nie komary i inne dokuczliwe fruwaki, to ta część wyspy idealnie nadawała by się do biwakowania dla osób uprawiających turystykę wodną. Fama głosi, że płynącym wpław Świętą w kierunku jeziora – zostaną odpuszczone wszelkie dawne grzechy. Natomiast poruszający się w kierunku przeciwnym, mogą uzyskać odpust nawet do 5 lat naprzód. Kto chce, niech w to wierzy. Załączona galeria zdjęć przedstawia stawę górną, widok na stawę dolną oraz okolicę.

Usytuowana jest w Roztoce Odrzańskiej, wchodzącej w skład morskich wód wewnętrznych. Jej fundament posiada silną konstrukcję odporną na nacisk lodu. Poniższa galeria zdjęć przedstawia widok ogólny stawy, jej wnętrze oraz optykę.

Zbudowany na Ostowiu Kiełpińskim w 1929 r. znak Domańce, do 1945 r miał nazwę „Schanze Quermarkenfeuer” . Natomiast zbudowany na Mewiej Wyspie w 1931 r. znak Babina, do 1945 r. miał nazwę „Babbinstrom Quermarkenfeuer”. Podobne konstrukcje i sylwetki do znaków nawigacyjnych umieszczonych na zdjęciach, mają również inne pobliskie znaki: Sektor Iński oraz zbudowane w 1911 r. wyspowe światła cyplowe Chełminek N i Chełminek S. Wymienione tu obiekty różnią się jednak wysokością, charakterystyką światła oraz sposobem posadowienia i zasilania świateł nawigacyjnych.

Na przykładzie znaku Domańce, można w uproszczeniu omówić ich budowę. Fundamentem  jest betonowy cokół w kształcie prostopadłościanu o wymiarach 5 m X 5 m i wysokości 1,8 m. Cokół posadowiony jest na palach wbitych na 12 m pod powierzchnię wody. Wieżę stanowi  czworościenna, ażurowa, nitowana konstrukcja stalowa. Ponad nią znajduje się cylindryczna laterna z galeryjką oraz dachem stożkowym. Całość ma wysokość 14,6 m npm. Dojazd drogą wodną do tych znaków zapewniają pomosty cumownicze, uwidocznione na poniższych zdjęciach.

Pod wieżą są nieczynne obecnie zbiorniki na propan i acetylen oraz metalowy kiosk z instalacją gazową. Polska administracja morska „odziedziczyła” po Niemcach różne systemy świateł morskich znaków nawigacyjnych. Zarówno elektryczne jak i gazowe. Generalnie zmianę systemu na całkowicie elektryczny, dokonano na przełomie lat 50/60 minionego wieku.

Światła sektorowe o barwach: biała- czerwona- biała oznakowują miejsca, w których prostoliniowe odcinki toru wodnego zmieniają kierunek.

autor: Ziemowit Sokołowski

Znak nawigacyjny zbudowany w 1932 r. Do 1945 r nabieżnik nosił nazwę „Ochsengraben Richtfeuer”. Natomiast opisywana stawa miała nazwę „Ochsengraben Oberfeuer”.

Nabieżnik składa się z 2 staw (wież) różnej wysokości zbudowanych w 1932r. na północno wschodnim brzegu Wyspy Dębina. W bezpośrednim sąsiedztwie tego znaku nawigacyjnego znajdują się Babina i Czepina stanowiące połączenia wodne łączące Jezioro Dąbie z Odrą wchodzącą w skład morskich wód wewnętrznych. Samo Jezioro Dąbie należy do wód śródlądowych. Nabieżnik usytuowany jest pomiędzy 56 a 56,5 km toru wodnego Świnoujście- Szczecin. Wyznacza on kierunek 174º. Na obydwóch stawach znajdują się światła nawigacyjne. Dostęp do staw nabieżnika umożliwiają 2 pomosty cumownicze, wykorzystywane również do krótkotrwałego postoju jachtów i innych niewielkich jednostek pływających. Odległość pomiędzy stawami wynosi ok 520 m. Zasięg świateł wynosi ok 5 mil morskich (9,3km). Zasilanie kablami. W razie zaniku prądu w sieci elektrycznej, zasilanie z akumulatorów ładowanych przez ogniwa solarne.

Stawa górna

Oddalona jest o 595m na wschód od osi toru wodnego Świnoujście- Szczecin. Fundamentem jest cokół betonowy. Centralny, cylindryczny szyb komunikacyjny ma średnicę 1,5m. Otoczony jest 4 ścienną , nitowaną konstrukcją ażurową o wysokości 25m. U szczytu konstrukcji znajduje się 2 poziomowa laterna zwieńczona stożkowym dachem. Laterna posiada 2 galeryjki. Widok stawy przedstawiają poniższe fotografie.

Stawa dolna

Posiada wysokość konstrukcji 13,6m. Analogicznie jak stawa górna posadowiona jest na betonowym cokole (fundamencie). Cylindryczny szyb komunikacyjny ma większą średnicę niż w stawie górnej. Średnica wewnętrzna wynosi bowiem 2,47m. Wewnątrz szybu znajdują się drabiny przedzielone spocznikami. Analogicznie jak w stawie górnej, światło dzienne dociera do wnętrza przez okrągłe okna (bulaje). Laterna również jest 2 poziomowa oraz przykryta stożkowym daszkiem. Stawa dolna nie posiada zewnętrznej konstrukcji ażurowej. Widok tej stawy oraz widok jej otoczenia, przedstawia poniższa galeria zdjęć.

autor: Ziemowit Sokołowski

stawa górna
53º52’N 14º16’E

Ten znak nawigacyjny został zbudowany w 1931 r. Do 1945 r nosił nazwę Kaseburger Oberfeuer. Usytuowany jest przy wschodnim brzegu wyspy Uznam.

Nabieżnik jako całość składa się z 2 wież (staw). Wyższą stawę tego nabieżnika zbudowano w lesie, nieopodal obecnej zachodniej przystani karsiborskiej przeprawy promowej w Świnoujściu. Wraz ze stawą dolną, odległą o 1309,1 m, wyznacza oś fragmentu toru wodnego na kierunku 321,7º – dla statków przechodzących przez Kanał Piastowski w stronę morza. Trójkątna w przekroju poprzecznym, nitowana wieża kratownicowa z cylindrycznym szybem komunikacyjnym wewnątrz, ma wysokość 37,9 m nad poziom terenu. Natomiast światło nawigacyjne wzniesione jest na 39,4 m npm i posiada zasięg 8 mil morskich (14,8 km). Pod względem wysokości wieży i poziomu wzniesienia światła wszystkich nabieżników na polskich morskich wodach wewnętrznych, opisywana stawa ustępuje jedynie górnej stawie Nabieżnika Police.

Widok tej stawy po remoncie zakończonym w październiku 2014 r, przedstawia poniższa galeria zdjęć. Warto zwrócić uwagę na umieszczony w dolnej części wieży magazyn dla pojemników z płynnym gazem świetlnym. Używany był w czasach, gdy źródłami światła były zamiennie żarówki i płomień gazowy. Później pozostawiono jedynie oświetlenie elektryczne. Dostosowano do tego również urządzenia optyczne. System dawnych soczewek znajduje się jako eksponat w Radiolatarni Świnoujście.

Mimo podeszłego wieku, stan techniczny stalowej konstrukcji jest całkiem dobry. Zawdzięczamy to solidnej budowie, dobrej jakości stali oraz systematycznym pracom konserwacyjnym. Można przypuszczać, że wieża – która w 2031 r będzie obchodziła 100-lecie istnienia, nadal będzie służyła jako ważny znak nawigacyjny.