Ziemowit Sokołowski
Latarnie morskie na wejściu do maltańskiego portu
Grand Harbour.
Szanowny Pan Marian Falco wraz ze swą uroczą małżonką Haliną, od wielu lat odwiedzają liczne- podziwu godne miejsca na Ziemi. Tym razem skierowali swoją uwagę (a i stopy też), na południowe krańce Europy. Dotyczyło to do Malty, która wprawdzie niezbyt odległą od Szczecina jest, za to bogactwem przyrody i historycznych zdarzeń – poszczycić się może. Właśnie Państwu Falcom zawdzięczamy fotografie latarń prowadzących do największego portu na wyspie, którego historia jest dłuższa niż przysłowiowa „broda Mahometa”. Za nadesłane zdjęcia uprzejmie dziękujemy. Ośmielam się traktować ten gest, jako sympatię dla naszego Stowarzyszenia.
Malta
Wyspa ma bardzo bogatą przeszłość. Z uwagi na strategiczne położenie dostawała się kolejno pod panowanie Fenicjan, Kartagińczyków, Rzymian, Bizancjum, Wandali, Muzułmanów, Normanów, Sycylijczyków, Francuzów oraz Brytyjczyków. Jako brytyjska kolonia występowała od 1814 do 1964 r. Większość najważniejszych budowli morskich na Malcie, powstała w tym właśnie okresie. Wyspa i jej mieszkańcy, jakoś to wszystko znieśli. Od 1964 r, stanowią samodzielne państwo.
Na Malcie eksploatowanych jest 5 portów morskich. Są to: Valletta Grand Hartbour, Valletta Chartlet, Marsaxlokk Port, Marsaxlokk Chartlet, Cirkewwa Harbour. Na wyspie Gozo znajduje się Mgarr Port. Najgłębszym nabrzeżem z wymienionych portów, dysponuje Marsaxlokk Port. Jest to przeznaczony do obsługi kontenerów Terminal 2 North Quay o długości 480 m i głębokości 17,0 m. O takich głębokościach tu w Szczecinie, a nawet w Świnoujściu, nie możemy nawet marzyć.
Na liście latarń morskich prezentowanej przez Wikipedię, a dotyczących Malty i sąsiadującej z nią od strony NW wyspy Gozo, znajduje się 9 pozycji. W tym są również 4 latarnie usytuowane na falochronach. Z tego 2 latarnie powstały w XIX w, pozostałe w XX stuleciu. Wysokości wież maltańskich latarń morskich wynoszą od 5 do 22 m npt. Natomiast wzniesienia ich świateł od 7 do 180 m npm.
Grand Harbour.
(Port of Valletta)
Jest największym portem na wyspie. Posiada 20 nabrzeży o różnym przeznaczeniu i łącznej długości ok. 3,6 km. Zanurzenia przy nabrzeżach są w przedziale 5 – 13,7 m. Najgłębszym jest 225 m długości nabrzeże Magazine Wharf o 13,7 m głębokości. Dokonywane są tam przeładunki zboża i kontenerów. Ładunki płynne obsługuje 217 m nabrzeże Flagstone Wharf (11,5-11,8 m głębokości). Natomiast przeładunki kontenerów systemami lo-lo i ro-ro, realizowane są przy 191 m długości nabrzeżu Laboratory Wharf. Są tam głębokości 11,4-12,0 m.
Do obsługi dużych statków pasażerskich przeznaczonych jest 5 nabrzeży o łącznej długości 728 m. Głębokości jakie tam występują wynoszą od 8,4 do 11 m. Mniejsze statki pasażerskie obsługuje Senglea Quay o 383 m długości i głębokościach 6,6- 8,0 m oraz Gun Wharf o 92 m długości, przy głębokości 7,4 m. Ponadto są inne nabrzeża o różnych parametrach technicznych, do obsługi statków o zróżnicowanym przeznaczeniu oraz wielkości.
Znamienne, że udział nabrzeży o dużych głębokościach w przedziale 11,0-13,7 m jest znaczny. Wynosi on około 17,6% sumarycznej długości nabrzeży w tym porcie. Obyśmy czegoś takiego, doczekali się w Szczecinie!.
Akwatorium portu osłaniają od strony wschodniej 2 falochrony, znacznie różniące się długością. Falochron północny ma długość ok 450 m, falochron południowy ok 100 m w części nawodnej. Szerokość wejścia między falochronami, wynosi ok. 420 m.
Światła na wejściu do portu.
Jest to układ 2 latarń zbudowanych w 1908 r, na głowicach falochronów osłaniających port. Są to kamienne wieże o różnej wysokości, emitujące światła stałe o barwach zielonej i czerwonej. Statki wchodzące do tej części portu, najpierw pozostawiają po swojej prawej burcie światło zielone, następnie po lewej burcie, światło czerwone.
St. Elmo Breakwater Lighthouse (35.902643°N 14.525468°E), Wieża ma wysokość 14 m nad poziom falochronu. Emituje światło zielone. Laterna, również pomalowana jest na zielono. Wzniesienie światła wynosi 16 m npm.
Ricasoli Breakwater Lighthouse (35.899334°N 14.522998°E).Wieża ma wysokość 9 m nad poziom falochronu. Emituje światło czerwone. Laterna także jest barwy czerwonej. Wzniesienie światła wynosi 11 m npm.
Ortodroma i loksodroma.
Gdybyśmy na mapie o odpowiedniej skali (lub na globusie) wykreślili linię ze Szczecina prosto na południe, to na jej końcu (w odległości ok. 1950 km) osiągniemy Maltę. Będzie to najkrótsza trasa między tymi miejscami. To właśnie jest ortodroma. Gdy patrzymy na mapę, to Szczecin znajduje się prawie dokładnie nad Maltą. Pasażerowie samolotu lecącego kursem 180° na tej trasie, mogliby również podziwiać z powietrza takie zacne stolice państw jak Praha w Czechach i Lublana w Słowenii. Oczywiście, tylko za dnia i przy bezchmurnej pogodzie. Sam lot (bez lotniskowych odpraw) zajął by około 2,5 godzin.
Natomiast zwolennicy morskich podróży, musieli by się liczyć ze znacznie dłuższą trasą i czasem rejsu. Otóż podróż statkiem pasażerskim po najkrótszej trajektorii (przez Kanał Kiloński) to ok. 3 tys mil morskich (5,6 tys km). Przy w „miarę przyzwoitej” prędkości statku pasażerskiego rzędu 20 węzłów, czas samego rejsu wyniósł by ponad 6 dni (i nocy również). Statek w drodze ze Szczecina do celu, zmuszony byłby żeglować po wielu odcinkach loksodromy. Pomimo ewidentnej niechęci do lotniczych odpraw i nudnego (na ogół) przelotu, polecam jednak drogę powietrzną, choćby nawet tylko z pobliskiego Berlina!.