Ziemowit Sokołowski
Latarnia morska na styku kontynentów.
Zachodnia Islandia.
Rok budowy 1948. Jest to dwukondygnacyjny biały budynek, zbudowany z betonu. Wysokość 6m npt, wzniesienie światła 60m npm. Półkolista laterna jest skierowana na przyległy akwen Atlantyku. Charakterystyka światła 3 białe błyski/15 s. Ta latarnia wyznacza najbardziej wysunięty na zachód punkt Islandii a także Europy. Długość geograficzna: 24°32’03”W. Szerokość geograficzna 65°30’8,7”N. Latarnia znajduje się na szczycie pionowego klifu o nazwie Látrabiarg. Miejsce dostępne dla samochodów. Niestety wieży będącej najbardziej usytuowanym na zachód europejskim budynkiem, nie można zwiedzać.
Islandia jest wyspą o bardzo rozwiniętej linii brzegowej, a szczególnie jej zachodnia oraz północna część. Dlatego wzdłuż jej brzegów zbudowano ponad 100 latarni morskich.
Powierzchnia naszej planety w ok. 70% pokryta jest oceanami oraz połączonymi z nimi morzami. Na globusach i mapach o odpowiedniej skali, można łatwo rozpoznać zarys linii brzegowej poszczególnych kontynentów, oraz należących do nich wysp i półwyspów. Zachodnia część Islandii oddalona jest o ok. 300 km (160 mil morskich) od wschodniego brzegu Grenlandii, należącej do kontynentu Północnej Ameryki. Natomiast odległość od wschodniego brzegu Islandii do europejskiego Półwyspu Skandynawskiego wynosi ok 1023km (553 mile morskie).
Podział na poszczególne kontynenty znacznie bardziej się komplikuje, gdy uwzględnimy kontynentalne płyty tektoniczne, w znakomitej większości ukryte głęboko pod powierzchnią oceanów. Wzajemne dynamiczne oddziaływanie tych płyt spowodowało m in powstanie niezliczonych wulkanów podwodnych, oraz wysp wulkanicznych. Do tej kategorii zalicza się również Islandia.
Na obszarze Islandii sytuacja przedstawia się szczególnie, ponieważ przez tą wyspę przebiega ryft środkowo atlantycki.
Ta szczelina oddziela północnoamerykańską płytę tektoniczną od euroazjatyckiej płyty tektonicznej. Zatem z punktu widzenia geologii, północno zachodnia część wyspy należy do Ameryki Północnej, natomiast pozostała część znajduje się w Eurazji. W Islandii na powierzchni ziemi te płyty oddalone są od siebie o kilka kilometrów. Pomiędzy nimi znajdują się liczące miliony lat, różnorodne twory geologiczne Okoliczny krajobraz wygląda cokolwiek księżycowo, a całość stanowi niemałą atrakcję turystyczną. W związku z tym na półwyspie Reykianes zbudowano edukacyjną kładkę o niewielkiej długości, symbolicznie łączącą obie płyty tektoniczne .Zadbano również o graficzną informację na ten temat. Rzecz jasna, że krótką transkontynentalną wędrówkę pieszą można również odbyć w każdym innym, dozwolonym miejscu.
A co na to wszystko obywatele tej niezwykłej wyspy? Prawdopodobnie się tym wcale nie przejmują. Zgodnie z oficjalną historią czują, się Europejczykami. Najdawniejszymi osadnikami na tym niegościnnym lądzie od VIII stulecia byli prawdopodobnie mnisi, którzy przybyli tam ze Szkocji i Irlandii. Od 874 r. wyspa została opanowana przez norweskich Wikingów. W 930 r odbył się tam pierwszy Althing czyli zgromadzenie wolnych mieszkańców Islandii, mających kompetencje ustawodawcze i sądownicze. Jest to najstarszy, dotychczas funkcjonujący parlament europejski. Poprzez kolejne stulecia Islandia kulturowo i politycznie zaliczała się do krajów nordyckich. Od 1944 r istnieje jako samodzielna republika.
Islandia jest stosunkowo niewielkim krajem, to ok. 1/3 powierzchni Polski. Ten obszar stanowiący w zdecydowanej większości nieużytki, zamieszkuje poniżej 400 tys ludzi, co w przybliżeniu odpowiada liczbie mieszkańców Szczecina. Wypada może jeszcze dodać, że w 2024 r największy udział wśród cudzoziemców zamieszkujących Islandię (ok 6% populacji wyspy) stanowili nasi rodacy.
Podobnie jak w pozostałych krajach skandynawskich, motywem przewodnim flagi narodowej jest krzyż. Natomiast w herbie wokół krzyża są umieszczone legendarne duchy opiekuńcze kraju: smok, orzeł (lub gryf), byk i olbrzym. Zostały one opisane w nordyckich sagach.
Do dobrych tradycji obyczajowości skandynawskiej należy m in: wychowanie młodego pokolenia w duchu poszanowania przyrody, tolerancji, poczucia wspólnoty, skromności i racjonalnego spojrzenia na rzeczywistość.. Oby się to kiedyś spełniło… również i u nas.
